Atributos de calidad web para repositorios de datos de investigación en universidades

Morales Vargas, Alejandro and Codina, Lluís Atributos de calidad web para repositorios de datos de investigación en universidades. Hipertext.net, 2019, n. 19, pp. 49-62. [Journal article (Paginated)]

[img]
Preview
Text
Morales Vargas, Codina - 2019 - Atributos de calidad web para repositorios de datos de investigación en universidades.pdf - Published version
Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives.

Download (1MB) | Preview

English abstract

The new Open Science model requires an adequate infrastructure to preserve and share research data. This has involved a challenge for both researchers and universities and centers. In response, more than two thousand data repositories have been created in the world, a quarter by these institutions, with different specialized software. This paper aims to propose web quality attributes to evaluate the interface of this type of sites. For this, a systematic review of literature with international guidelines, technical requirements and expert recommendations was carried out, detecting coincidences. As a result, an analysis protocol specially formulated for repositories of research data is offered, with parameters and indicators on the user interface, location, access and reuse, conservation, dissemination, evaluation and institutional commitment. In conclusion, the need to address the specific aspects of this type of data is noted, highlighting the role of university libraries in managing them.

Spanish abstract

El nuevo modelo de ciencia abierta requiere de una infraestructura adecuada para preservar y compartir los datos de investigación. Ello ha implicado un desafío tanto para los investigadores como para las universidades y centros. Como respuesta se han creado más de dos mil repositorios de datos en el mundo, un cuarto por parte de estas instituciones, con diferentes softwares especializados. El presente trabajo tiene como objetivo proponer atributos de calidad web para evaluar la interfaz de este tipo de sitios. Para ello se realizó una revisión sistematizada de literatura con directrices internacionales, requisitos técnicos y recomendaciones de expertos, detectando coincidencias. Como resultado se ofrece un protocolo de análisis especialmente formulado para repositorios de datos de investigación, con parámetros e indicadores sobre la interfaz de usuario, localización, acceso y reutilización, conservación, difusión, evaluación y compromiso institucional. A modo de conclusión se observa la necesidad de atender los aspectos específicos de este tipo de datos, relevando el papel de las bibliotecas universitarias para gestionarlos.

Item type: Journal article (Paginated)
Keywords: Bibliotecas universitarias; Calidad web; Ciencia abierta; Data repository; Datos de investigación; Open science; Repositories; Repositorio de datos; Repositorios; Research data; University libraries; Website quality
Subjects: B. Information use and sociology of information > BI. User interfaces, usability.
H. Information sources, supports, channels. > HS. Repositories.
I. Information treatment for information services > IM. Open data
J. Technical services in libraries, archives, museum. > JH. Digital preservation.
L. Information technology and library technology > LC. Internet, including WWW.
Depositing user: Dr. Alejandro Morales-Vargas
Date deposited: 22 Feb 2020 23:07
Last modified: 22 Feb 2020 23:07
URI: http://hdl.handle.net/10760/39650

References

Aguillo, I. F. (2009). Métrica de repositorios y evaluación de la investigación. Anuario ThinkEPI, 3, 40-41.

Aguillo, I. F. (2011). Building web indicators for the EU OA repository. En Workshop on New Research Lines in Informetrics. Madrid: IPP-CCHS (CSIC).

Aguillo, I. F. (2018). Altmetrics of the Open Access Institutional Repositories: A Webometrics Approach. En STI 2018 Conference Proceedings (pp. 159-169). Leiden: Centre for Science and Technology Studies (CWTS).

Aguillo, I. F., Ortega, J. L., Fernández, M., & Utrilla, A. M. (2010). Indicators for a webometric ranking of open access repositories. Scientometrics, 82(3), 477-486. http://doi.org/10.1007/s11192-010-0183-y

Alcalá, M., & Anglada, L. (2018). Gestió de dades de recerca en les biblioteques de les Universitats de Catalunya. En 15es Jornades Catalanes d’Informació i Documentació (p. 12). Barcelona: Àrea de Ciència Oberta, Consorci de Serveis Universitaris de Catalunya (CSUC).

Alcalá, M., & Anglada, L. (2019). FAIR x FAIR: Requisitos factibles, alcanzables e implementables para un repositorio de datos de investigación FAIR (Consorci de Serveis Universitaris de Catalunya, CSUC).

Amorim, R. C., Castro, J. A., da Silva, J. R., & Ribeiro, C. (2015). A Comparative Study of Platforms for Research Data Management: Interoperability, Metadata Capabilities and Integration Potential. En A. Rocha, A. M. Correia, S. Costanzo, & L. P. Reis (Eds.), New Contributions in Information Systems and Technologies. Advances in Intelligent Systems and Computing (pp. 101-111). Springer, Cham. http://doi.org/10.1007/978-3-319-16486-1_10

Anglada, L., & Abadal, E. (2018). ¿Qué es la ciencia abierta? Anuario ThinkEPI, 12(0), 292. http://doi.org/10.3145/thinkepi.2018.43

Arano, S., Martínez, G., Losada, M., Villegas, M., Casaldàliga, A., & Bel, N. (2011). La comunidad «Recursos y datos primarios» de la Universitat Pompeu Fabra: los repositorios institucionales como infraestructuras científicas: estudio de caso. Revista Española de Documentación Científica, 34(3), 385-407. http://doi.org/10.3989/redc.2011.3.834

Austin, C. C., Brown, S., Fong, N., Humphrey, C., Leahey, A., & Webster, P. (2015). Research Data Repositories: Review of Current Features, Gap Analysis, and Recommendations for Minimum Requirements. IASSIST Quarterly, 39(4), 24-38.

Bach, K., Schäfer, D., Enke, N., Seeger, B., & Gemeinholzer, B. (2012). A comparative evaluation of technical solutions for long-term data repositories in integrative biodiversity research. Ecological Informatics, 11, 16-24. http://doi.org/10.1016/J.ECOINF.2011.11.008

Banzi, R., Canham, S., Kuchinke, W., Krleza-Jeric, K., Demotes-Mainard, J., & Ohmann, C. (2019). Evaluation of repositories for sharing individual-participant data from clinical studies. Trials, 20(1), 169. http://doi.org/10.1186/s13063-019-3253-3

Barrueco Cruz, J. M., Andrés Rodríguez, A., Rico Castro, P., Coslado Bernabé, M. Á., Azorín Millaruelo, C., Bernal, I., … Prats Prat, J. (2017). Guía para la evaluación de repositorios institucionales de investigación. FECYT, RECOLECTA, CRUE y REBIUN.

Bugaje, M., & Chowdhury, G. (2018). Identifying Design Requirements of a User-Centered Research Data Management System. En M. Dobreva, A. Hinze, & M. Žumer (Eds.), Maturity and Innovation in Digital Libraries. ICADL 2018 (pp. 335-347). Cham: Springer International Publishing. http://doi.org/10.1007/978-3-030-04257-8_35

Bustos-González, A., & Fernández Porcel, A. (2008). Directrices para la creación de repositorios institucionales en universidades y organizaciones de educación superior.

Callaghan, S., Tedds, J., Kunze, J., Khodiyar, V., Lawrence, R., Mayernik, M. S., … Whyte, A. (2014). Guidelines on Recommending Data Repositories as Partners in Publishing Research Data. International Journal of Digital Curation, 9(1), 152-163. http://doi.org/10.2218/ijdc.v9i1.309

Casal Reyes, M., Borgoños Martínez, M. D., Casaldàliga, A., Gómez Castaño, J., Guijarro, C., Ortiz Uceta, E., … Terroba Pascual, I. (2013). El acceso abierto en las universidades españolas: estado de la cuestión y propuestas de mejora. Métodos de informacion, 4(6), 55-90. http://doi.org/10.5557/IIMEI4-N6-055090

Casal Vidal, S. (2018, junio 24). Evaluación de repositorios institucionales y bibliotecas digitales de centros no universitarios en España. Universidad Carlos III de Madrid.

Chaves Café, L., & Kafure Muñoz, I. (2017). Evaluación de la Usabilidad del Repositorio Institucional de la Universidad de Brasília. Revista General de Información y Documentación, 27(1), 87-106. http://doi.org/10.5209/RGID.56563

Codina, L. (2008). Sistema general de análisis y evaluación de sitios web: parámetros e indicadores. Metodología de análisis y evaluación de recursos digitales en línea (Vol. 1). Barcelona.

Codina, L. (2018). Revisiones bibliográficas sistematizadas: procedimientos generales y framework para ciencias humanas y sociales. Barcelona: Departamento de Comunicación, Universitat Pompeu Fabra.

Codina, L. (2019). SEO académico: significación, componentes y fases. En EDICIC 2019. Barcelona.

Codina, L., & Pedraza-Jiménez, R. (2016). Características y componentes de un sistema de análisis de medios digitales el SAAMD. En R. Pedraza-Jiménez, L. Codina, & J. Guallar (Eds.), Calidad en sitios web: Método de análisis general, e-commerce, imágenes, hemerotecas y turismo (pp. 15-39). Barcelona: Editorial UOC.

CSUC. (2016). Recomanacions per seleccionar un repositori per al dipòsit de dades de recerca. RECERCAT (Dipòsit de la Recerca de Catalunya).

Edmunds, R., L’Hours, H., Rickards, L., Trilsbeek, P., Vardigan, M., & Mokrane, M. (2016). Core Trustworthy Data Repositories Requirements.

European Commission. (2016). Guidelines on FAIR Data Management in Horizon 2020.

European Commission. (2017). Guidelines to the Rules on Open Access to Scientific Publications and Open Access to Research Data in Horizon 2020.

Fernández-Luna, A., Pérez-Montoro, M., & Guallar, J. (2019). Metodología para la mejora arquitectónica de repositorios universitarios. Anales de Documentación, 22(2). http://doi.org/10.6018/ANALESDOC.356431

FORCE11. (2011). FORCE11 Manifiesto: Improving Future Research Communication and e-Scholarship. Recuperado a partir de https://www.force11.org/about/manifesto

Gómez, N. D., Méndez, E., & Hernández-Pérez, T. (2016). Datos y metadatos de investigación en ciencias sociales y humanidades: una aproximación desde los repositorios temáticos de datos. El Profesional de la Información, 25(4), 545-555.

González-Pérez, L. I., Ramírez-Montoya, M. S., García-Peñalvo, F. J., & Quintas Cruz, J. E. (2017). Usability evaluation focused on user experience of repositories related to energy sustainability: A Literature Mapping. En Proceedings of the 5th International Conference on Technological Ecosystems for Enhancing Multiculturality - TEEM 2017 (pp. 1-11). New York, New York, USA: ACM Press. http://doi.org/10.1145/3144826.3145385

Gough, D., Oliver, S., & Thomas, J. (2017). An introduction to systematic reviews (2nd editio). London: SAGE Publications Ltd.

Grant, M. J., & Booth, A. (2009). A typology of reviews: an analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information & Libraries Journal, 26(2), 91-108. http://doi.org/10.1111/j.1471-1842.2009.00848.x

Hernández-Pérez, T., & García-Moreno, M.-A. (2013). Datos abiertos y repositorios de datos: nuevo reto para los bibliotecarios. El Profesional de la Información, 22(3), 259-263. http://doi.org/10.3145/epi.2013.may.10

Kim, S. (2018). Functional Requirements for Research Data Repositories. International Journal of Knowledge Content Development & Technology, 8(1), 25-36. http://doi.org/10.5865/IJKCT.2018.8.1.025

Kindling, M., Pampel, H., van de Sandt, S., Rücknagel, J., Vierkant, P., Kloska, G., … Scholze, F. (2017). The Landscape of Research Data Repositories in 2015: A re3data Analysis. D-Lib Magazine, 23(3/4). http://doi.org/10.1045/march2017-kindling

Kraft, A., Razum, M., Potthoff, J., Porzel, A., Engel, T., Lange, F., … Furtado, F. (2016). The RADAR Project—A Service for Research Data Archival and Publication. ISPRS International Journal of Geo-Information, 5(3), 28. http://doi.org/10.3390/ijgi5030028

Kramer, S. (2016). Matrix of use cases and functional requirements for research data repository platforms. Repository Platforms for Research Data Interest Group.

López-Borrull, A. (2018). Evolución de repositorios temáticos y megarrevistas: visión 2018. Anuario ThinkEPI, 12, 316. http://doi.org/10.3145/thinkepi.2018.47

López-Borrull, A., Ollé-Castellà, C., Abadal, E., & García-Grimau, F. (2019). Plan S: oportunidades y amenazas para las revistas de Humanidades y Ciencias Sociales. En E. P. de la I. y F. Dialnet (Ed.), 9a Conferencia internacional sobre revistas de Ciencias Sociales y Humanidades (pp. 1-22). Logroño: El Profesional de la Información y Fundación Dialnet.

Malo de Molina, T. (2018). De datos y otros demonios: nuevos retos de la biblioteca universitaria en la investigación. En Consorcio Madroño (Ed.), Jornada Madroño/InvestigaM de buenas prácticas en el apoyo a la investigación. Madrid: Universidad Carlos III de Madrid.

Melero, R., & Hernández-San-Miguel, J. (2014). Acceso abierto a los datos de investigación, una vía hacia la colaboración científica. Revista Española de Documentación Científica, 37(4), e066. http://doi.org/10.3989/redc.2014.4.1154

Morales Vargas, A. (2019). Datos abiertos y visualización de información en sitios web de universidades chilenas: una asignatura pendiente. En L. Brossi & T. Dodds (Eds.), Visualización de datos: Periodismo y Comunicación en la era de la información visual (pp. 15-26). Santiago de Chile: Editorial Universitaria.

OECD. (2004). Declaration on Access to Research Data from Public Funding. Paris.

OECD. (2007). OECD Principles and Guidelines for Access to Research Data from Public Funding. Paris.

OpenAire. (2017). Research data management. Understanding research data management. Briefing paper.

OpenAire. (2018). How to select a data repository? Recuperado 4 de septiembre de 2019, a partir de https://www.openaire.eu/opendatapilot-repository-guide

Orduña-Malea, E., & Aguillo, I. F. (2014). Cibermetría: midiendo el espacio red. Barcelona: UOC.

Ortúzar, G. (2014). Publicación digital en las universidades y el nuevo papel de las bibliotecas. Anales de la Universidad de Chile, (6), Pág. 175-186. http://doi.org/10.5354/0717-8883.2014.31831

Pedraza-Jiménez, R., Codina, L., & Guallar, J. (2016). Calidad en sitios web: Método de análisis general, e-commerce, imágenes, hemerotecas y turismo. Barcelona: Editorial UOC.

Pérez-Montoro, M. (2010). Arquitectura de la información en entornos web. Gijón: Ediciones Trea.

Peset, F., Aleixandre-Benavent, R., Blasco-Gil, Y., & Ferrer-Sapena, A. (2017). Datos abiertos de investigación. Camino recorrido y cuestiones pendientes. Anales de Documentación, 20(1). http://doi.org/10.6018/analesdoc.20.1.272101

RECODE. (2014). Infrastructure and technology challenges (Policy RECommendations for Open Access to Research Data in Europe). London.

Rousidis, D., Garoufallou, E., Balatsoukas, P., & Sicilia, M.-A. (2014). Data Quality Issues and Content Analysis for Research Data Repositories: The Case of Dryad.

Rovira, C., Marcos, M.-C., & Codina, L. (2007). Repositorios de publicaciones digitales de libre acceso en Europa: análisis y valoración de la accesibilidad, posicionamiento web y calidad del código. El Profesional de la Información, 16(1), 24. http://doi.org/10.3145/epi.2007.ene.03

Santos-Hermosa, G., Ferran-Ferrer, N., & Abadal, E. (2012). Recursos educativos abiertos: repositorios y uso. El Profesional de la Información, 21(2), 136-145. http://doi.org/10.3145/epi.2012.mar.03

Santos-Hermosa, G., Ferran-Ferrer, N., & Abadal, E. (2015). Evaluación de repositorios educativos. En XIV Workshop REBIUN sobre proyectos digitales. VI Jornadas OS-Repositorios (p. 14). Córdoba: REBIUN.

Sayão, L. F., & Sales, L. F. (2016). Algumas considerações sobre os repositórios digitais de dados de pesquisa. Informação & Informação, 21(2), 90. http://doi.org/10.5433/1981-8920.2016v21n2p90

Schleußinger, M., & von Rekowski, T. (2018). Research Data Repositories: Overview of the properties, functions, and types of repositories (FoDaKo project - Forschungsgemeinschaft in Kooperation).

Scientific Data. (2019). Recommended Data Repositories. Recuperado 29 de agosto de 2019, a partir de https://www.nature.com/sdata/policies/repositories

Serrano Vicente, R. (2017). Evaluación de los repositorios institucionales de acceso abierto en España. TDX (Tesis Doctorals en Xarxa). Universitat de Barcelona.

Serrano Vicente, R., Melero, R., & Abadal, E. (2014). Indicadores para la evaluación de repositorios institucionales de acceso abierto. Anales de Documentación, 17(2). http://doi.org/10.6018/analesdoc.17.2.190821

Serrano Vicente, R., Melero, R., & Abadal, E. (2017). Evaluación de repositorios de acceso abierto de instituciones de investigación españolas. Propuestas para el éxito. En ECA 2017 Ecosistemas del Conocimiento Abierto. Salamanca.

Texas Digital Library [TDL]. (2015). TDL Data Management Working Group Report.

UKRI. (2016). Concordat on Open Research Data.

Uzwyshyn, R. (2016). Research Data Repositories: The What, When, Why and How. Computers in Libraries, 2016., 36(3).

van Wyk, J., & van der Walt, I. (2017). Criteria and evaluation of research data repository platforms at the University of Pretoria, South Africa. En eResearch Africa 2017. Cape Town: University of Pretoria. http://doi.org/10.13140/RG.2.2.13736.47366

Westell, M. (2006). Institutional repositories: proposed indicators of success. Library Hi Tech, 24(2), 211-226. http://doi.org/10.1108/07378830610669583

Whyte, A. (2015). Where to keep research data: DCC Checklist for Evaluating Data Repositories. Edinburgh.

Wilkinson, M. D., Dumontier, M., Aalbersberg, Ij. J., Appleton, G., Axton, M., Baak, A., … Mons, B. (2016). The FAIR Guiding Principles for scientific data management and stewardship. Scientific Data, 3(1), 160018. http://doi.org/10.1038/sdata.2016.18

Witt, M. (2008). Institutional Repositories and Research Data Curation in a Distributed Environment. Library Trends, 57(2), 191-201. http://doi.org/10.1353/lib.0.0029

Xie, Z., Speer, J., Chen, Y., Jiang, T., Brittle, C., & Mather, P. (2016). Developing Institutional Research Data Repository: A Case Study. http://doi.org/10.1007/978-3-319-49304-6_7


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item