Kütüphanecilik ve Bilgi Yönetimi Literatüründe Kullanıcı

Uçak, Nazan Özenç Kütüphanecilik ve Bilgi Yönetimi Literatüründe Kullanıcı. Bilgi Dünyası, 2008, vol. 9, n. 1, pp. 20-40. [Journal article (Paginated)]

[img]
Preview
PDF
20-40.pdf

Download (272kB) | Preview

English abstract

In this paper, theses and articles on librarianship and information management focusing on users are studied. Masters and PhD theses along with articles published in the most important periodicals of the field, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni (1952-1986), Türk Kütüphaneciliği (1987-2006) and Bilgi Dünyası (2000-2006), are examined. Some 42 out of 239 theses (17.57%) and 44 out of 1788 articles (2.4%) focused on users either directly or indirectly. The majority of such theses (88%) were written after 1990. Content analysis of theses indicates that users have been studied primarily in relation with an information center or system (69%); academicians as a user group was studied most often; survey as a research method was used in 83% of the theses; and, the questionnaire was the most popular data gathering technique. Although no articles emphasizing the users were published before 1971, a growing interest towards the users was detected in 1980s. The number of articles published on the subject significantly increased after 1990. Also, findings on articles indicate that students were the most frequently surveyed user group (40%); subjects such as information literacy and reading habits were studied the most while surveys, questionnaires and interviews were the most popular research methods and data collection techniques.

Turkish abstract

Bu çalışmada Türkiye’de kütüphanecilik ve bilgi yönetimi alanlarında kullanıcılar konusunda yapılan tez ve makaleler incelenmiştir. Bu amaçla yüksek lisans ve doktora tezleri ile alanın önemli süreli yayınları olan Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni (1952-1986), Türk Kütüphaneciliği (1987-2006) ve Bilgi Dünyası (2000-2006) dergilerinde yayımlanan makaleler araştırılmıştır. İncelenen 239 tezin 42’sinde (%17,57) ve 1788 makalenin 44’ünde (%2,4) kullanıcılara doğrudan veya dolaylı olarak yer verildiği saptanmıştır. Tezlerin %88’i (42 tez) 1990 sonrasında yapılmıştır. İçerik analizi sonuçlarına göre tezlerin %69’unda kullanıcıların bir bilgi merkezi veya sistemiyle ilişkilendirildiği; %83’ünde betimleme yönteminin kullanıldığı; anketin en sık kullanılan veri toplama tekniği olduğu ve araştırmaların akademisyenler üzerinde yoğunlaştığı anlaşılmaktadır. Makalelerde ise 1971 yılına kadar kullanıcı faktörünün incelenmediği, 1980’li yıllarda bu konuya gösterilen ilginin nispeten arttığı, 1990 sonrasında ise ilgili makale sayısında büyük bir artış olduğu görülmektedir. Makalelerde en sık (%40) araştırılan kullanıcı grubunun öğrenciler olduğu; ağırlıkla bilgi okuryazarlığı ve okuma alışkanlığı konularına değinildiği; betimleme yöntemi ile anket ve görüşme tekniklerinin en sık tercih edilen yöntem ve veri toplama teknikleri olduğu anlaşılmaktadır.

Item type: Journal article (Paginated)
Keywords: Kullanıcılar, kullanıcı araştırmaları-Türkiye, Bilgi Dünyası, Türk Kütüphaneciliği, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni; users, user studies-Turkey, Information World, Journal of the Turkish Librarianship, Journal of the Turkish Library Association.
Subjects: C. Users, literacy and reading. > CB. User studies.
Depositing user: Kamil Comlekci
Date deposited: 04 May 2008
Last modified: 02 Oct 2014 12:11
URI: http://hdl.handle.net/10760/11420

References

Atılgan, D. ve Türkan, Ç. (1995). A.Ü. DTCF Kütüphanecilik Bölümünde yapılan doçentlik, doktora, master ve Emily Dean ödülü alan lisans tezleri bibliyografyası, Türk Kütüphaneciliği, 9, 439-447.

Bates, M.J. (2000). Bates’ bibliography of works on information seeking, indexing, and information retrieval system design. 5 Aralık 2006 tarihinde http://www.gseis.ucla.edu/faculty/bates/bib-intro.html adresinden erişildi.

Bouazza, A. (1989). Information user studies. Encyclopedia of library and information science içinde (cilt 44, ek 9, s. 144-164). New York: Dekker.

Case, D.O. (2002). Looking for information: a survey of research on information seeking, needs, and behavior. London: Academic Press.

Çakın, İ. (1997). 25. Yılında Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü. B. Yılmaz (Yay. haz.), Kütüphanecilik Bölümü 25. Yıl’a Armağan içinde (s.7-31). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Çapar, B. (1990). Kullanıcı incelemeleri. D. Atılgan ve F. Özdemirci (Yay. haz..), Türk Kütüphaneciler Derneği 40. Yıl Kütüphanecilik Kurultayı (30 Kasım–1 Aralık 1989, Ankara) içinde (s. 161-164). Ankara: TKD.

Jarvelin, K. ve Vakkari, P. (1990). Content analysis of research articles in library and information science. Library & Information Science Research, 12, 395-421.

Julien, H. (2000). A longitudinal analysis of the information needs and uses literature. Library & Information Science Research, 22, 291-309.

Keseroğlu, H. (1987), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü öğretim elemanlarının yayınları ile doktora, doçentlik, profesörlük çalışmaları, bitirme tezleri 1967-1984. Kütüphanecilik Dergisi: Belge Bilgi Kütüphane Araştırmaları, 1, 187-218.

Menzel, H. (1966). Information needs and uses in science and technology. C.A. Cuadra ve A.W. Luke (Ed.), Annual Review of Information Science and Technology içinde (cilt 1, s. 41-69). Chicago: Encyclopedia Britannica.

Ötüken, A. (1961). Türk kütüphaneciler Derneği Bülteni on yıllık tahlili indeksi. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 2, 163-165.

Paisley, W.J. (1968). Information needs and uses. C.A. Cuadra (Ed.), Annual Review of Information Science and Technology içinde (cilt 3, s. 1-30). Chicago: Encyclopedia Britannica.

Prytherch, R. (Derl.). (1995). Harrod’s librarians’ glossary (8th ed.). Aldershot: Gower.

Tonta, Y. (2002). Türk Kütüphaneciliği dergisi, 1987-2001. Türk Kütüphaneciliği, 16, 282-320.

Uçak Özenç, N. (2001). Kullanıcı araştırmalarının sorunları. T. Fenerci ve O. Gürdal (Yay. haz), 21. Yüzyıla Girerken Enformasyon Olgusu, Ulusal Sempozyum Bildirileri 19-20 Nisan 2001, Hatay içinde (s. 207-214). Ankara: TKD.

Uçak Özenç, N. (2004). User studies in Turkey: an evaluation of dissertations. Information Development, 20, 122-129.

Uraz, N. (1995). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümünde yapılan tez çalışmaları: 1985-1994. Türk Kütüphaneciliği, 9, 170-172.

Wilson, T.D. (1981). On user studies and information needs. Journal of Documentation, 37, 3-15.

Wilson, T.D. (2000). Recent trends in user studies: action research and qualitative methods. Information Research, 5(3), 1-38. 24 Aralık 2006 tarihinde http://informationr.net/ir/5-3/paper76.html adresinden erişildi.

Yontar, A. (1995). Main research problems being investigated in Turkey as revealed in graduate theses. Booklet 7, Division of Education and Research, 61st IFLA Council and General Conference, Istanbul, Turkey, August 20-26, 1995 içinde (s. 38-47). İstanbul: IFLA.

Yontar, A. ve Yalvaç, M. (2000). Problems of library and information science research in Turkey: a content analysis of journal articles 1952-1994. IFLA Journal, 26, 39-46.


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item