Anameriç, Hakan and Rukancı, Fatih Bulgaristan’a Satılan Evrak ve Özel Arşivlerin Ülke Tarihindeki Önemi., 2008 . In Balkan Ülkeleri Kütüphaneler Arası Bilgi ve Belge Yönetimi ve İşbirliği=Information-Documentation Management and Cooperation among the Libraries in the Balkan Countries Symposium Papers, Edirne (Turkey), 5-7 June 2008. [Conference paper]
|
PDF
bulgaristana_satilan_evrakveozel.pdf Download (428kB) | Preview |
English abstract
There is consensus in Turkey that the archiving studies started in the second half of the XIXth century. The historical signs of these studies go back to beginning of the XVth century. It is seen that there is necessity for modern archiving since the documents preserved in sealed sacks and chests in rolls has died out because of negligence and bad conditions. These studies had been continued only with a view to preservation-protection with various attempts until the declaration of Turkish Republic. In this period; the most important attempt in Turkish archiving was founding Hazine-i Evrak in 1846 and collecting the governmental documents there. In Turkish Republic period; the Turkish National Assembly protected the documents of Bab-ı Ali Hazine-i Evrakı, important ministries and institutions after the abolition of Ottoman Sultanate on November 1, 1922. On March 1, 1923, “Mahzen-i Evrak Mümeyyizliği”, which was attached to the Office of the Executive Assistant of Turkish National Assembly Cabinet of Government Ministers, was founded. This situation formed the core of today’s General Directorate of State Archives. The documents taken over from the Ottoman Empire and the documents produced by the institutions of Turkish Republic had been passed through various cleaning and destruction methods until 1931. The most important one of this is; the sale of nearly 1,5 million documents, most of which belonging to the Ministry of Finance, 30-50 tons in weight, to Bulgaria in May 1931 and the developments after this event. This event was experienced due to “negligence and indifference” and “deficiency of regulations” which had caused loss of many documents before. After this distressing event, legal precautions for not destructing of the state documents were taken, but the private archives were not included in the frame of these precautions. In order not to experience such events, controlling important – unimportant governmental documents of private persons and institutions and taking necessary legal precautions for using them against to the government are necessary. In this study, suggestions about these precautions will be presented and evaluations on the subject will be made.
Turkish abstract
Türkiye’de modern arşivcilik çalışmalarına XIX. yüzyılın ikinci yarısında başlandığı konusunda bir fikir birliği vardır. Bu çalışmaların alt yapısına ilişkin tarihi göstergeler ise; XV. yüzyılın başlarına kadar gitmektedir. XVIII. yüzyıldan itibaren devlet işleri ile ilgili, çeşitli büyüklükteki arşiv odalarında tomarlar halinde, mühürlü çuval ve sandıklar içerisinde saklanan belgelerin ihmaller ve kötü koşullar nedeniyle kullanılmaz hale gelmesi üzerine modern arşivcilik çalışmalarına gereksinim duyulduğu görülmektedir. Bu çalışmalar, yalnızca saklama-koruma amaçlı olarak Cumhuriyet’in ilanına kadar olan dönem içerisinde çeşitli çalışmalarla sürdürülmüştür. Bu dönemde Türk Arşivciliği için ortaya konulan en önemli girişim, 1846’da Hazine-i Evrak’ın kurularak, dağınık halde bulunan devlet belgelerinin burada saklanmasıdır. Cumhuriyet Dönemi’nde ise; 1 Kasım 1922’de Osmanlı Saltanatı’nın kaldırılması üzerine T.B.M.M. Hükümeti, Bab-ı Ali Hazine-i Evrakı’nın, önemli bakanlıkların ve kuruluşların belgelerini korumuştur. 1 Mart 1923’te T.B.M.M. İcra Vekilleri Heyeti’nin Kalem-i Mahsus Müdürlüğü’ne bağlı “Mahzen-i Evrak Mümeyyizliği” kurulmuştur. Bu kurum bugünkü Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nün de çekirdeğini oluşturmuştur. 1931 yılına kadar Osmanlı’dan devralınan ve yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumları tarafından üretilen belgeler, çeşitli ayıklama ve imha aşamalarından geçmiştir. Bu çalışmaların en ilginci ise; Mayıs 1931’de gerçekleşen ve 30-50 ton ağırlığında ve çoğu Maliye Bakanlığı’na ait yaklaşık 1,5 milyon belgenin Bulgaristan’a satılması ve bu olaydan sonraki gelişmelerdir. Bu olay, daha önce birçok belgenin zayi olmasına neden olan “ihmal ve ilgisizlik” ve “mevzuat yetersizliği” nedeniyle yaşanmıştır. Bu üzücü olaydan sonra devlet belgelerinin imha edilmemesi konusunda yasal önlemler alınmış, ancak alınan bu önlemler çerçevesine özel arşivler dahil edilmemiştir. Buna benzer olayların yaşanmaması için devlet ile ilgili özel kişi ve kurumların elindeki önemli-önemsiz belgelerin denetiminin sağlanması ve çeşitli platformlarda devletin aleyhine kullanılmaması bağlamında gerekli hukuki önlemlerin alınması gerekmektedir. Çalışmada bu önlemler ile ilgili öneriler sunulmuş ve konu ile ilgili değerlendirilmeler yapılmıştır.
| Item type: | Conference paper |
|---|---|
| Keywords: | Bulgaristan, özel arşiv, Osmanlı arşivleri, Cumhuriyet arşivleri, hazine-i evrak, milli arşiv, arşiv mevzuatı; Bulgaria, private archives, Ottoman archives, archives of Turkish Republic, hazine-i evrak, national archives, archival legislation |
| Subjects: | D. Libraries as physical collections. > DL. Archives. H. Information sources, supports, channels. > HC. Archival materials. |
| Depositing user: | Hakan Anameriç |
| Date deposited: | 21 Jun 2008 |
| Last modified: | 02 Oct 2014 12:11 |
| URI: | http://hdl.handle.net/10760/11734 |
References
Downloads
Downloads per month over past year
Actions (login required)
 |
View Item |
Facebook
Twitter
LinkedIn
RSS