As Razões e os sentidos: finalidades da produção documental e interpretação de conteúdos na organização arquivística de documentos imagéticos

Lopez, André P. A. As Razões e os sentidos: finalidades da produção documental e interpretação de conteúdos na organização arquivística de documentos imagéticos., 2000 PhD thesis, Universidade de São Paulo. [Thesis]

[img] PDF
André_tese.pdf

Download (48MB)

English abstract

Concerning many problems founded on the imagetic records organization, I intend to discuss the specificity of such material. The solution adopted by Brazilians archivists usually analyzes and organizes the records based only on the images subject description, abandoning the motives that were responsible for their generation as a record. Brazilian examples on holdings of this kind of records are put under suspicion when they are collated with the principles posed by the Archival Science. I assumed that archival records (writing or imagetic ones) are, in first place, registers of an administrative action, preserved to prove that this action was made instead of ready-made sources for historical research.. In my proposal, the production context, as a directive to the archival organization, comes as a fundamental issue, capable to guarantee the comprehension of the imagetic record genesis, the identification of subjects, as well their utilization on the historical research. The argumentation, mediated by the discussion on the application of some methodological references posed by the tradition of the Warburg Institute, puts the general issue on a relational perspective.

Portuguese abstract

Em face da constatação de diversos problemas existentes na organização arquivística de documentos imagéticos, nos propomos a analisar as especificidades desse material. O caminho mais comum adotado no Brasil é o da análise e organização de documentos individualizados, geralmente descritos a partir do conteúdo informativo das imagens. Em nossa proposta, o contexto de produção, enquanto diretriz da organização arquivística, aparece como elemento primordial, capaz de garantir a compreensão da gênese documental, a identificação dos conteúdos e a utilização na pesquisa histórica. A discussão, mediada pela análise da aplicabilidade de alguns dos caminhos metodológicos propostos pela tradição da Escola de Warburg, insere a problemática em uma perspectiva relacional.

Item type: Thesis (UNSPECIFIED)
Keywords: Archival science Imagetic documents Warburg Institute
Subjects: H. Information sources, supports, channels. > HC. Archival materials.
A. Theoretical and general aspects of libraries and information. > AC. Relationship of LIS with other fields .
H. Information sources, supports, channels. > HH. Audio-visual, Multimedia.
D. Libraries as physical collections. > DL. Archives.
J. Technical services in libraries, archives, museum. > JB. Serials management.
J. Technical services in libraries, archives, museum. > JE. Record keeping.
Depositing user: André P. A. Lopez
Date deposited: 12 Mar 2009
Last modified: 02 Oct 2014 12:13
URI: http://hdl.handle.net/10760/12862

References

ADÁN, José A. & URÍA, Miguel (orgs.). Costumbres comunistas. In: Organización Auténtica: por una Cuba Cubana. 1988. Cap.11. <http: //www. autentico.org/index11.html>, acessado em 25 maio 2000.

ALBERCH I FUGERAS, Ramon; FREIXAS, Pere & MASSANAS, Emil. L’arxiu d’imatges: propostes de classificació i conservació. Barcelona: Servei de Museus de la Generalitat de Catalunya, 1988.

ALTDORFER, Albrecht. Alexander's victory (the battle at the Issus). In:

WEB Gallery of Art. <http://www.kfki.hu/~arthp/art/a/altdorfe/ alexandr.jpg>; <http://www.kfki.hu/~arthp/art/a/altdorfe/alexdet1.jpg>, acessado em 11 jan. 2000.

ANDRADE, Joaquim Ferreira de. Novas fontes para o estudo do século XIX: o acervo fotográfico da Biblioteca Nacional e o Projeto de Preservação e Conservação – PROFOTO. Acervo. Rio de Janeiro, v.6, nº 1-2, p.133-144, jan. 1993.

ANDRADE, Joaquim Ferreira de et al. Tratamento técnico e preservação de arquivos fotográficos na Fundação Biblioteca Nacional. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 10º, 1994, São Paulo. Anais do 10º Congresso Brasileiro de Arquivologia: rumos e consolidação da arquivologia. São Paulo: AAB-SP, 1998. (CD-ROM).

ANSART, Pierre. Ideologias, conflitos e poder. Trad. A. Weissenberg. Rio de Janeiro: Zahar, 1978. (Biblioteca de Ciências Sociais).

ARCHIVO DEL REINO DE GALICIA. Guia de documentos cartográficos (mapas, planos y dibujos) en el Archivo del Reino de Galicia. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1995.

ARCIMBOLDO, Giuseppe. Vertumnus. In: MATAEV, Olga. Olga's gallery: online art museum. <http://www.abcgallery.com/A/arcimboldo/ arcimboldo13.html>, atualizado em 02 jul. 2000.

ARQUIDIOCESE DE SÃO PAULO. Brasil: nunca mais. 18ª ed. Petrópolis: Vozes, 1986.

ASSOCIAÇÃO DOS ARQUIVISTAS BRASILEIROS. Terminologia arquivística. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 1º, 1972, Rio de Janeiro. Anais do 1º Congresso Brasileiro de Arquivologia. Brasília, 1979; p.435-449.

ASSOCIAÇÃO DOS ARQUIVISTAS BRASILEIROS (Núcleo Regional de São Paulo). Dicionário brasileiro de terminologia arquivística: contribuição para o estabelecimento de uma terminologia arquivística em língua portuguesa. São Paulo: CENADEM, 1990.

AYRES, Lula Cardoso. [Figurinos para Bumba-meu-boi]. Coleção Marcelo e Telê Ancona Lopez.

BACZKO, Bronislaw. Imaginação social. In: ENCICLOPÉDIA Einaudi. V.5: Anthropos-homem. Lisboa: Imprensa Nacional, 1985; p.298-332.

BAITELLO, Jr., Norval. A sociedade da informação. São Paulo em perspectiva. São Paulo, v. 8, nº 4, p.19-21, 1994.

BANN, Stephen. As invenções da história: ensaios sobre a representação do passado. Trad. Flávia Villas-Boas. São Paulo: EDUNESP, 1994. (Biblioteca básica).

BANN, Stephen. “Views of the past”: reflections on the treatment of historical objects and museums of history (1750-1850). In: FYTE, Gordon & LAW, John (eds.). Picturing power: visual depiction and social relations. London: Routledge, 1988; p.39-63.

BARBIERI, Cristina Correia Dias. Coleção de fotografias Zeferino Vaz: contribuição para a história da UNICAMP. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 9º, 1992, Santa Maria (RS). Anais. Santa Maria: AAB-RS, 1994. (Disquete).

BARBUY, Heloisa Maria Silveira. Parecer. São Paulo, 05 ago. 1990. (Inédito).

BARROS, Geraldo de. A menina do sapato. In: Fotoformas. São Paulo: Raízes, 1994; p.52.

BARTLETT, Nancy. Diplomatics for photographic images: academic exoticism? The american archivist. Chicago: The Society of American Archivists, v. 59, p.486-494, fall 1996.

BÉLANGER, François Papik. Mille mots valent-ils une image? Brève réflexion sur la spécificité des documents d’archive par rapport aux objets muséologiques “conventionnels”. Cursus. Montreal: École de bibliothéconomie et des sciences de l’information de l’Université

de Montreal, v.1, nº1, out. 1995. <http://www.fas.umontreal.ca/EBSI/ cursus/vol1no1/belanger.html>, acessado em 24 nov. 1998.

BELL, Fiona. Foto famosa do Vietnã era fraude. Folha de S. Paulo. São Paulo, cad. 1, p.14, 28 abr. 2000.

BELLOTTO, Heloísa. Arquivos permanentes: tratamento documental. São Paulo: T. A. Queiroz, 1991.

BENJAMIN, Walter. Pequena história da fotografia. In: Magia e técnica, arte e política: ensaios sobre literatura e história da cultura. Trad. Sérgio Paulo Rouanet. 2ª ed. São Paulo: Brasiliense, 1986; p.91-107. Obras escolhidas, v. 1.

BLACK, Max. ¿Cómo representan las imágenes? In: GOMBRICH, Ernest H. et al. Arte, percepción y realidad: conferencias en memoria de Alvin y Fanny Blaustein Thaiheimer, 1970. Trad. Rafael Grasa. 2ª ed. Barcelona: Paidós, 1993. (Paidós Comunicación, 3).

BOURDIEU, Pierre. Postface. In: PANOFSKY, Erwin. Architecture gothique et pensée scolastique. Trad. Pierre Bourdieu. 2ª ed. Paris: Minuit, 1971; p.133-167.

CAMARGO, Ana Maria de Almeida. [Parecer]. São Paulo, 06 ago. 1990. (Inédito).

CAMNITZER, Luis. Proyecto para una pintura. Coleção MAC-USP. In: FREIRE, Cristina. Poéticas do processo - arte conceitual no museu: levantamento e pesquisa no acervo de arte contemporânea da USP. <http:/ /www.mac.usp.br/projetos/arteconceitual/camnitzer.htm>, acessado em 22 jul. 2000.

CARUCCI, Paola. Il documento contemporaneo: diplomatica e criteri di edizione. Roma: La Nuova Italia Scientifica, 1987. (Beni Culturali, 1).

CARVALHO, Áurea Maria de Freitas. Fotografia como fonte de pesquisa: histórico, registro, arranjo, classificação e descrição. Rio de Janeiro: Fundação Nacional Pró-Memória; Museu Imperial, 1986.

CARVALHO, Telma Campanha de. Fotografia e cidade: São Paulo na década de 1930. Dissertação de Mestrado. São Paulo: Programa de Estudos Pós-Graduados em História Social, PUC-SP, 1999.

CENTRO DE DOCUMENTAÇÃO E MEMÓRIA DA UNESP. Fotos.mdb. São Paulo, 05 ago. 2000. (Banco de dados).

CENTRO DE MEMÓRIA DA UNICAMP. Manual de catalogação de materiais fotográficos. Campinas, 1993.

CENTRO DE PESQUISA E DOCUMENTAÇÃO DE HISTÓRIA CONTEMPORÂNEA DO BRASIL. Procedimentos técnicos adotados para a organização de arquivos privados. Rio de Janeiro, 1994.

CENTRO DE PESQUISA E DOCUMENTAÇÃO DE HISTÓRIA CONTEMPORÂNEA DO BRASIL. Procedimentos técnicos em arquivos privados. Rio de Janeiro, 1986.

CHARTIER, Roger. A história cultural: entre práticas e representações. Trad. M. Galhardo. Lisboa: DIFEL; Rio de Janeiro: Bertrand Brasil, 1990. (Memória e Sociedade).

CIMATTI, Andrea. Et in Arcadia ego: archaic illustrations. In: Andrea Cimatti: painter, illustrator, web designer. <http://www.picture.it/ fineart/fineart.html>, acessado em 01 dez. 1999.

COELHO, Teixeira. Dicionário crítico de política cultural: cultura e imaginário. 2ª ed. São Paulo: Iluminuras; FAPESP, 1999.

COMITÊ BRASILEIRO DE SOLIDARIEDADE AOS POVOS DA AMÉRICA LATINA. Carta de princípios e programa mínimo de ação. São Paulo, jul. 1980.

CONSEIL INTERNATIONAL DES ARCHIVES. ISAD (G): norme générale et internationale de description archivistique. In: Conseil International des Archives. <http:// www.ica.org/cds/isad(g)f.html>, acessado em 05 ago. 2000.

CONSEJO INTERNACIONAL DE ARCHIVOS. ISAD (G): norma internacional general de descripcion archivística. Trad. Luiz García et al. Madrid: Ministerio de Cultura, 1995.

CONSELHO INTERNACIONAL DE ARQUIVOS. ISAD (G): normas gerais internacionais de descrição em arquivo. Trad. Vitor Manoel Fonseca et al. Rio de Janeiro: Arquivo Nacional, 1998. (Publicações Técnicas, 48).

CORTÉS ALONSO, Vicenta. Prólogo. In: HEREDIA HERRERA, Antonia. La norma ISAD (G) y su terminología: análisis, estudio y alternativas. Madrid: ANABAD; Arco, 1995; p.9-11. (Normas).

DALAI, Marisa. La questione della prospettiva. In: PANOFSKY, E. La prospettiva comme ‘forma simbolica’ e altri scritti. Trad. Enrico Filippini. 7ª ed. Milão: Feltrinelli, 1991; p.118-141. (Campi del Sapere).

DE PAULA, Jeziel. 1932: imagens construindo a história. Campinas: EDUNICAMP; Piracicaba: EDUNIMEP, 1998. (Tempo & Memória, 7).

DEBRAY, Régis. Vida y muerte de la imagen: historia de la mirada en Occidente. Trad. Ramón Hervás. Barcelona: Paidós, 1994. (Paidós Comunicación, 58).

DEREGOWSKI, Jan. Illusion and culture. In: GOMBRICH, E. H. & GREGORY, R. L. (eds). Illusion in nature and art. Londres: Duckworth, 1973; p.161-191.

DESANTES FERNÁNDEZ, Blanca & CLARES MOLERO, José Luis. Proyecto de descripción de documentación fotográfica en el Archivo Histórico Nacional. Boletín ANABAD. Madrid, v.46, nº1, p.281-296, jan. 1996.

DICCIONARIO de terminología archivística. 2ª ed. Madrid: Ministerio de Cultura, 1995. (Normas Técnicas de la Subdirección General de los Archivos Estatales, 1).

DICCIONARIO de terminología archivística. Madrid: Ministerio de Cultura, 1993. (Normas Técnicas de la Dirección de Archivos Estatales, 1).

DICIONÁRIO de terminologia arquivística. São Paulo: AAB-SP; Secretaria de Estado da Cultura, 1996.

DOMENÈCH I FERNÀNDEZ, Sílvia. Tesaure BIMA. Barcelona: Arxiu Municipal de Barcelona, 1997.

DUBOIS, Philippe. O ato fotográfico e outros ensaios. Trad. Marina Appenzeller. Campinas: Papirus, 1994. (Ofício da Arte e Forma).

DUCHEIN, Michel. O respeito aos fundos em arquivística: princípios teóricos e problemas práticos. Trad. Maria Amélia Gomes Leite. Arquivo & administração. Rio de Janeiro, v.10-14, nº1, p.14-33, abr. 1982/ago. 1986.

DURANTI, Luciana. The concept of appraisal and archival theory. The american archivist. Chicago: The Society of American Archivists, v.57, nº2, 1994, p.328-344.

DURANTI, Luciana. Diplomática: usos nuevos para una antigua ciencia. Trad. Manuel Vázquez. Carmona (Sevilla): S&C, 1996. (Biblioteca Archivística, 5).

DURANTI, Luciana. Registros documentais contemporâneos como provas de ação. Trad. Adelina Novaes e Cruz. Estudos históricos. Rio de Janeiro, v.7, nº13, p.49-64, jan./jun. 1994.

DURKHEIM, Émile. Representações individuais e representações coletivas. In: Sociologia e filosofia. Trad. J. M. Toledo Camargo. 2ª ed. Rio de Janeiro: Forense-Universitária, s/d.; p.15-49. (1ª ed.:1970).

EMERSON LUIZ. Exposição de arte. Revista E. São Paulo: SESC, a.6, nº9, p.69, mar. 2000.

ENCONTRO de Fotografia e Memória Nacional, 1º, 1981. São Paulo: Secretaria de Estado da Cultura, 1982.

ENTREVISTA: Centro de Pesquisa e Documentação de História Contemporânea do Brasil. Arquivo & administração. Rio de Janeiro, v.6, nº3, p.19-22, set./dez. 1978.

ESCHER, Maurits Cornelis. Up and down. In: NATIONAL Gallery of Art. <http://www.nga.gov/cgi-bin/pimage?47668+0+0>, acessado em 08 maio 2000.

ESOTERIA: pagine di massoneria, esoterismo, simbologia, misteri, immagini... <http://www.esoteria.org>, atualizado em 11 jan. 2000.

EXPO-SHOP: art related gifs. <http://www.expo-shop.com>, acessado em 24 maio 2000.

FALL OF SAIGON MARINE ASSOCIATION. Operation Frequent Winds. In: Fall

of Saigon by the Embassy Marines. <http://www.fallofsaigon.org/ ch46.gif>, acessado em 19 jul. 2000.

FILIPPI, Patrícia de; LIMA, Solange Ferraz de & CARVALHO, Vânia Carneiro de. Como tratar coleções de fotografias. São Paulo: AESP; ARQ-SP, 2000. (Projeto como fazer, 4).

FILIPPI, Patrícia de; LIMA, Solange Ferraz de & CARVALHO, Vânia Carneiro de. Tratamento de fotografias. São Paulo: AESP; ARQ-SP, 1998. (Projeto Como Fazer – Oficinas 98).

FOUCAULT, Michel. Isto não é um cachimbo. Trad. Jorge Coli. Rio de Janeiro: Paz e Terra, 1988. (Oficina das Artes, 1).

FREIRE, Cristina. Arte conceitual e conceitualismos: anos 70 no acervo do MAC-USP. São Paulo: MAC-USP, 2000.

FREIRE, Cristina. Poéticas do processo: arte conceitual no museu. São Paulo: MAC-USP, Iluminuras, 1999.

FUKUDA, Shigeo. Disappearing column. In: ILLUSION WORKS. Art of Shigeo Fukuda. <http://www.illusionworks.com/html/art_of_shigeo_fukuda .html>, acessado em 15 jul. 2000.

FUNARTE. Arquivo fotográfico: estudo preliminar. Rio de Janeiro, 1982.

GIL I TORT, Rosa Maria. Organització des fons d’imatges de l’Ajuntament de Figueres. In: JORNADES ANTONI VARÉS, 2ª, 1992. La imatge i la recerca històrica: ponències i comunicacions. Girona: Ajuntament de Girona, 1992; p.170-175.

GINZBURG, Carlo. De A. Warburg a E. H. Gombrich: notas sobre um problema de método. In: Mitos, emblemas e sinais: morfologia e história. Trad. Francisco Carotti. São Paulo: Cia. das Letras, 1990; p.41-93.

GOMBRICH, Ernst H. La ambivalencia de la tradición clásica: la psicologia cultural de Aby Warburg (1866-1929). In: Tributos: versión cultural de nuestras tradiciones. Trad. Alfonso Montelongo. Mexico: FCE, 1991; p.116-137. (Seción de obras de Historia).

GOMBRICH, Ernst H. Arte e ilusão: um estudo da psicologia da representação pictórica. Trad. Raul Sá Barbosa. São Paulo: Martins Fontes, 1986. (Ensino Superior).

GOMBRICH, Ernst H. Historia del arte. Trad. Rafael Torroella. Barcelona: Garriga, 1995. 3v.

GOMBRICH, Ernst H. La imagen y el ojo: nuevos estudios sobre la psicología de la representación pictórica. Trad. Alfonso López Lago & Remigio Gómez Díaz. Madrid: Debate, 2000.

GONÇALVES, Cássia Denise & LEÃO, Flávia Carneiro. Os retalhos fotográficos de Geraldo Sesso Jr. Boletim Centro de Memória UNICAMP. Campinas, v.10, p.89-100, jul.-dez. 1993.

GONÇALVES, Janice. Como classificar e ordenar documentos de arquivo. São Paulo: AESP; AAB-SP, 1998. (Projeto como fazer, 2).

GUERCINO, Giovanni Francesco. Et in Arcadia ego. In: ESOTERIA: pagine

di massoneria, esoterismo, simbologia, misteri, immagini... <http://www .esoteria.org/guercino.htm>, atualizado em 11 jan. 2000.

HAMEL, Jean François. De l’accés sujet au principe de respect des fonds: pour une diffusion plus large de nos archives. Cursus. Montreal: École de bibliothéconomie et des sciences de l’information de l’Université de Montreal, v.1, nº2, 1996. <http://www.fas.umontreal.ca/EBSI/cursus/ vol1no2/hamel.html>, acessado em 24 nov. 1998.

HAUSER, Arnold. Historia social de la literatura y el arte. Trad. A. Tovar & F. Varas-Reyes. 3ª ed. Madrid: Guadarrama, 1964. 2v.

HECKSCHER, Willian S. Erwin Panofsky: un curriculum vitæ. In: PANOFSKY, Erwin. Sobre el estilo: tres ensayos inéditos. Trad. Radamés Molina & Cesar Mora. Barcelona: Paidós, 2000. (Paidós Estética, 27).

HEREDIA HERRERA, Antonia. La fotografía y los archivos. In: FORO IBEROAMERICANO DE LA RÁBIDA. Jornadas Archivísticas, 2, 1993, Palos de la Frontera. La fotografía como fuente de información. Huelva: Diputación Provincial, 1993.

HEREDIA HERRERA, Antonia. Manual de instrumentos de descripción documental. Sevilla: Diputación Provincial, 1982.

HEREDIA HERRERA, Antonia. La norma ISAD (G) y su terminología: análisis, estudio y alternativas. Madrid: ANABAD; Arco, 1995. (Normas).

HEREDIA HERRERA, Antonia. Observaciones sobre la norma ISAD (G). In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 10º, 1994, São Paulo. Anais do 10º Congresso Brasileiro de Arquivologia: rumos e consolidação da arquivologia. São Paulo: AAB-SP, 1998. (CD-ROM).

ILLUSION WORKS. Art of Shigeo Fukuda. <http://www. illusionworks.com/ html/art_of_shigeo_fukuda.html>, acessado em 26 maio 2000.

INNESS, George. The Lackawanna Valley. In: JIM'S fine art collection. <http://www2.iinet.com/art/19th/american/inness/innss12.jpg>, atua-lizado em 10 nov. 1999; <http://www.spectrumvoice.com/art/19th/ american/inness/innss12.jpg>, atualizado em 11 maio 2000.

INSTITUTO CULTURAL ITAÚ. Banco de dados informatizado: instruções ao consulente. São Paulo, 1992.

INTERNATIONAL COUNCIL ON ARCHIVES. ISAD (G): general international standard archival description. In: International Council on Archives. <http:// www.ica.org/cds/isad(g)e.html>, acessado em 05 ago. 2000.

INTERNATIONAL COUNCIL ON ARCHIVES. ISAD (G): general international standard archival description. 2ª ed. Ottawa, 2000.

JARDIM, José Maria. A arquivologia no Brasil: breve esboço de um percurso recente. In: Sistemas e políticas públicas de arquivos no Brasil. Niterói: EDUFF, 1995; p.57-63.

JARDIM, José Maria. As novas tecnologias da informação e o futuro dos arquivos. Estudos históricos. Rio de Janeiro, v.5, n.10, p.251-260, 1992.

KOSSOY, Boris. Realidades e ficções na trama fotográfica. Cotia (SP): Ateliê, 1999.

LAERTE. Era um bilhete, não o texto definitivo. In: Piratas do Tietê. Folha de S. Paulo. São Paulo, cad.4, p.5, 15 jun. 1999.

LE GOFF, Jacques. As mentalidades: uma história ambígua. In: — & NORA, Pierre. (orgs). História: novos objetos. Trad. T. Marinho. Rio de Janeiro: Francisco Alves, 1976; p.68-83.

LEDINKSY, Sascha. High and low. In: THE WORLD of Escher: artwork gallery, secure shopping, tesselations contests. <http://www.worldofescher.com/ gallery/internet/highandlow.html>, acessado em 25 maio 2000.

LESK, Michael. Finding pictures. RLG DigiNews. Mountain View: Research Libraries Group, v.2, nº1, fev. 1998. <http://www.rlg.org/preserv/diginews /diginews21.html>, acessado em 24 nov. 1998.

LIMA, Solange Ferraz de & CARVALHO, Vânia Carneiro de. Fotografia e cidade: da razão urbana à lógica de consumo: álbuns da cidade de São Paulo, 1887-1954. Campinas: Mercado das Letras, 1997. (Fotografia: texto e imagem).

LISBOA. Pelouro da Cultura. Arquivo Municipal. O Arquivo Fotográfico. [Lisboa: AF-CML, 1995.] (Inédito).

LOPEZ, André Porto Ancona. Documentos imagéticos de arquivo: uma tentativa de utilização de alguns conceitos de Panofsky. Sinopses. São Paulo: Faculdade de Arquitetura e Urbanismo-USP, nº31, p.49-55, jun. 1999.

LOPEZ, André Porto Ancona. Instrumentos de pesquisa: como fazer a descrição de documentos de arquivo. São Paulo: AESP; ARQ-SP, 2000. (Projeto Como Fazer – Oficinas 2000).

LOPEZ, André Porto Ancona. Tipologia documental de partidos e associações políticas brasileiras. São Paulo: História Social USP; Loyola, 1999. (Série Teses).

LOPEZ, André Porto Ancona et al. Inventário do Comitê Brasileiro de Solidariedade aos Povos da América Latina: fundo integrante do acervo do Centro de Documentação do Movimento Operário Mário Pedrosa. São Paulo, jun. 1990. (Inédito).

MAGRITTE, René François-Ghislain. Le sens propre. In: THE

OFFICIAL Magritte Site. <http://www.magritte.com/3_detail.cfm?ID =306>, acessado em 24 maio 2000.

MAGRITTE, René François-Ghislain. La trahison des images [1929]. In: RELCOM COMPANY / РЕЛКОМ. Kiarchive/Киархив: файловый архив провайдера “Релком.ДС”. <http:/ /www.kiarchive.ru:8090/pub/misc/images/painters/magritte/pipe.jpg>, acessado em 24 maio 2000.

MAGRITTE, René François-Ghislain. La trahison des images [1952]. In: THE OFFICIAL Magritte Site. <http:/ /www.magritte.com/3_detail.cfm ?ID=330>, acessado em 24 maio 2000.

MANUAL de catalogação de documentos fotográficos: versão preliminar. Rio de Janeiro: FUNARTE-IBAC; Biblioteca Nacional, 1992.

MANUAL para el uso de archivos fotográficos: fuentes para la investigación y pautas de conservación de fondos documentales fotográficos. Santander: Universidad de Cantabria; Madrid: Ministerio de Educación y Cultura, 1997.

MARTÍN-POZUELO CAMPILLOS, M. Paz. La construción teórica en archivística: el principio de procedência. Madrid: Universidad Carlos III; Boletín Oficial del Estado, 1996. (Cursos, 5).

MATTOS, Rita de Cássia de. Preservação e acesso às coleções especiais no Arquivo Geral. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 10º, 1994, São Paulo. Anais do 10º Congresso Brasileiro de Arquivologia: rumos e consolidação da arquivologia. São Paulo: AAB-SP, 1998. (CD-ROM).

MELOT, Michel. Des archives considerées comme une substance hallucinogène. Traverses. Paris, v. 36, p.14-19, jan. 1986.

MEMÓRIA & documentação: como organizar os acervos sobre o movimento operário e sindical. São Paulo: CEDI; CPV, 1991.

MENNE-HARITZ, Angelika. What can be achieved with archives? In: THE CONCPET of record: report from the Second Stockholm Conference on Archival Science and the Concept of Record, 30-31 maio 1996. Stockholm: Riksarkivet, 1998; p.11-24.

MINISTERIO DE EDUCACIÓN, CULTURA Y DEPORTE. Archivo General de la Guerra Civil Española. In: Datos generales de archivos. <http://www.mcu.es/ lab/archivos/SGV.html>, acessado em 21 jun. 2000.

MOREIRA, Regina da Luz. Arranjo e descrição em arquivos privados pessoais: ainda uma estratégia a ser definida? Rio de Janeiro: CPDOC, 1990.

MOSCOVICI, Serge. A máquina de fazer deuses. Trad. M. Menezes. Rio de Janeiro: Imago, 1990. (Logoteca).

MOSCOVICI, Serge. A representação social da psicanálise. Trad. A. Cabral. Rio de Janeiro: Zahar, 1978. (Psyche).

MUNOFF, Gerald J. Arrangement and description. In: RITZENHALER, Mary Lynn et al. Archives & manuscriptes: administration of photographic collections. Chicago: SAA, 1984. p.71-90. (Basic manual series).

MUÑOZ BENAVENTE, Teresa. El patrimônio fotográfico: la fotografia en los archivos. In: MANUAL para el uso de archivos fotográficos: fuentes para la investigación y pautas de conservación de fondos documentales fotográficos. Santander: Universidad de Cantabria; Madrid: Ministerio de Educación y Cultura, 1997; p.37-69.

NEIVA Jr., Eduardo. A imagem. São Paulo: Ática, 1986. (Princípios, 87)

NEIVA Jr., Eduardo. Imagem, história e semiótica. Anais do Museu Paulista. São Paulo, Nova série, nº1, p.11-29, 1993.

O’TOOLE, James M. On the idea of uniqueness. The american archivist. Chicago: The Society of American Archivists, v.57, nº4, 1994, p.632-658.

OLIPHANT, Pat. Clinton in China. In: UEXPRESS online. <http://www .uexpress.com/ups/opinion/cartoon/po/>, 24 jun. 1998, acessado em 04 jun. 2000.

OLIVEIRA, Elizabeth de Mello Leitão Baptista et al. Manual de normas mínimas: normas mínimas recomendadas para registro e arranjo. In: FUNARTE. Arquivo fotográfico: estudo preliminar. Rio de Janeiro, 1982; p.38-46.

OLIVEIRA, Márcia Ribeiro de. A memória fotográfica de São Paulo em processo de informatização. Acervo. Rio de Janeiro, v.6, nº 1-2, p.145-154, jan.-dez. 1993.

PAES, Marilena Leite. Arquivo: teoria e prática. Rio de Janeiro: FGV, 1986.

— & MARQUES, Heloísa Helena Riani. Arquivos fotográficos. Arquivo & administração. Rio de Janeiro, v.2, nº5, p.17-19, 1977.

PANOFSKY, Erwin. Arquitetura gótica e escolástica: sobre a analogia entre arte, filosofia e teologia na Idade Média. Trad. Wolf Hörnke. São Paulo: Martins Fontes, 1991. (Tópicos).

PANOFSKY, Erwin. El estilo y el medio en la imagem cinematográfica. In: Sobre el estilo: tres ensayos inéditos. Trad. Radamés Molina & Cesar Mora. Barcelona: Paidós, 2000. (Paidós Estética, 27).

PANOFSKY, Erwin. La prospettiva comme ‘forma simbolica’ e altri scritti. Trad. Enrico Filippini. 7ª ed. Milão: Feltrinelli, 1991. (Campi del Sapere).

PANOFSKY, Erwin. Significado nas artes visuais. Trad. M. Kneese & J. Guinsburg. 3ª ed. São Paulo: Perspectiva, 1991. (Debates, 99).

PARINET, Elisabeth. Diplomatics and institucional photos. The american archivist. Chicago: The Society of American Archivists, v. 59, p.480-485, fall 1996.

PATLAGEAN, Evelyne. A história do imaginário. In: LE GOFF, Jacques (org). A história nova. Trad. Eduardo Brandão. São Paulo: Martins Fontes, 1990; p.291-318.

PIRARO, Dan. This is not a pipe. In: RANTS’n raves. <http://www.artemedia .com/rantsraves/pipe.html>, acessado em 25 maio 2000.

POUSSIN, Nicolas. Et in Arcadia ego. In: JIM'S fine art collection. <http:// www2.iinet.com/art/17th/french/poussin/poussn08.jpg>, atualizado em 10 nov. 1999; <http://www.spectrumvoice.com/art/17th/french/poussin /poussn08.jpg>, atualizado em 11 maio 2000.

PRADO, Maria Lígia Coelho. Natureza e identidade nacional nas Américas. In: América latina no século XIX: tramas, telas e textos. São Paulo: EDUSP; Bauru: EDUSC, 1999. (Ensaios Latino-americanos, 4).

QUALITY TRADING CO. Optical illusions and illusions art. <http://www .qualitytrading.com/illusions/>, acessado em 26 maio 2000.

REUNIÃO para exame e sugestão do currículo mínimo do curso superior de arquivo. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 1º, 1972, Rio de Janeiro. Anais do 1º Congresso Brasileiro de Arquivologia. Brasília, 1979; p.556-559.

RODRIGUES, José Honório. A pesquisa histórica no Brasil. 4ª ed. São Paulo: Nacional, 1982.

RUDÉ, George. Ideologia e protesto popular. Trad. Waltensir Dutra. Rio de Janeiro: Zahar, 1982. (Biblioteca de Cultura Histórica).

RUÍZ RODRÍGUEZ, Antonio Angel & ALAMO FUENTES, Inés del. La integración de los archivos de imágenes en el entorno ciudadano: la normatización de los procesos descriptivos. In: FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE SOCIEDADES

DE ARCHIVÍSTICA, BIBLIOTECONOMIA Y DOCUMENTACIÓN. Jornadas Españolas de Documentación: los sistemas de información al servicio de la sociedad, 6, 1998, Valencia. <http://www.florida-uni.es/~fesabid98/ Comunicaciones/a_angel/a_angel.htm>, acessado em 20 set. 2000.

SAMSOM-ROUS, Laura. In Paradiso (et in Arcadia ego). In: NOORDERLICHT - International Photofestival, Photogallery and publisher. <http:// www.noorderlicht.com/eng/fest97/eden/samsom/ph1.html>, acessado em 15 dez. 1999.

SANTAELLA, Lucia & NÖTH, Winfried. Imagem: Cognição, semiótica, mídia. São Paulo: Iluminuras, 1998.

SANTOS, Maria do Rosário. Arquivo Fotográfico. In: LISBOA. Pelouro da Cultura. Arquivo Municipal. Provas originais 1858-1910. Lisboa: AF-CML, [1993].

SÃO PAULO (cidade). Secretaria Municipal de Cultura — Departamento do Patrimônio Histórico. O acervo fotográfico do Departamento do Patrimônio Histórico: processamento técnico e informatização. São Paulo: DPH-SMC, 1992.

SÃO PAULO (cidade). Crítica ao texto programa. São Paulo: DPH-SMC, 22 mar. 1989. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). [Diretrizes para organização do acervo do Arquivo de Negativos]. In: [ENCONTRO DE FOTOGRAFIA E MEMÓRIA NACIONAL (1º)]. [Museu da Imagem e do Som, 1981, São Paulo]. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). Diretrizes para registro, descrição e recuperação do acervo do Arquivo de Negativos. São Paulo: DPH-SMC, ago. 1989. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). A experiência da Divisão de Iconografia do Departamento do Patrimônio Histórico Municipal. In: ENCONTRO de Fotografia e Memória Nacional (1º). São Paulo: Secretaria de Estado da Cultura, 1982; p.109-146.

SÃO PAULO (cidade). Guia preliminar do Arquivo de Negativos. São Paulo: DPH-SMC, 1992.

SÃO PAULO (cidade). Uma política de acervos para a cidade: a Casa da Memória Paulistana. São Paulo: DPH-SMC, [1º sem. 1989]. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). Programa de ação cultural do Departamento do Patrimônio Histórico para a gestão 1989-1992: objetivos e projetos prioritários. São Paulo: DPH-SMC, 15 fev. 1989. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). Recuperação do acervo do Arquivo de Negativos. [Projeto apresentado à Fundação Vitae]. São Paulo: DPH-SMC, [jul. 1989]. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). Relatório das atividades desenvolvidas na Seção Arquivo de Negativos da DIM/DPH desde outubro/90. São Paulo: DPH-SMC, 14 nov. 1990. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). Relatório das atividades desenvolvidas na Seção Arquivo de Negativos (DIM/DPH) durante a primeira quinzena de janeiro de 1991. São Paulo: DPH-SMC, jan. 1991. (Inédito).

SÃO PAULO (cidade). A trajetória da organização de um acervo. São Paulo: DPH-SMC, set. 1989. (Inédito).

SARTRE, Jean-Paul. O imaginário: psicologia fenomenológica da imaginação. Trad. Duda Machado. São Paulo: Ática, 1996. (Temas, 46).

SCHAEFFER, Jean-Marie. A imagem precária: sobre o dispositivo fotográfico. Trad. Eleonora Bottmann. Campinas: Papirus, 1996.

SHATTFORD LAYNE, Sara. Analyzing the subject of a picture: a theoretical approach. Cataloging & classification quarterly. Nova Iorque, v.6, nº3, p.39-62, mar. 1986.

SHATTFORD LAYNE, Sara. Some issues in the indexing of images. Journal of the American Society for Information Science. Washington, v.45, nº8, p.583-588, set. 1994.

SILVA, Helenice Rodrigues da. O pensamento relacional na Ciência Social moderna. In: SIMPÓSIO NACIONAL DE HISTÓRIA DA ANPUH: história e cidadania, 19 jul. 1997, Belo Horizonte (MG). (Inédito).

SILVA, Helenice Rodrigues da. Texte, action et histoire: réflexions sur le phénomène de l’engagement. Paris, L’Harmattan, 1994.

SILVA, Maria de Lourdes Vasques da. O arquivo iconográfico da Casa de Oswaldo Cruz: tratamento, metodologias. In: CoNGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 9º, 1992, Santa Maria (RS). Anais. Santa Maria: AAB-RS, 1994. (Disquete).

SIMONE, Célia Camargo de. A experiência do CPDOC. In: ENCONTRO de Fotografia e Memória Nacional (1º). São Paulo: Secretaria de Estado da Cultura, 1982; p.57-84.

SMIT, Johanna W. A função da fotografia e a identificação do conteúdo da imagem fotográfica. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 10º, 1994, São Paulo. Anais do 10º Congresso Brasileiro de Arquivologia: rumos e consolidação da arquivologia. São Paulo: AAB-SP, 1998. (CD-ROM).

SMIT, Johanna W. Parecer técnico a respeito da organização, registro e indexação do acervo do arquivo de negativos (SAN/DIM/DPH). São Paulo, 02 ago. 1990. (Inédito).

SMIT, Johanna W. Positions for the treatment of iconographical information. In: INFO’97. Havana, 1997. (Inédito).

SMIT, Johanna W. A representação da imagem. Informare: cadernos do Programa de Pós-graduação em Ciência da Informação. Rio de Janeiro, v.2, p.28-36, jul.-dez., 1996.

SOS PEÑA, Rosa (org.). Técnicas de documentación científica: teoría y práctica. Valencia: Promolibro, 1996.

SUÁREZ RODRÍGUEZ, Maria de la O. La colección de tarjetas postales em el Archivo Municipal. In: CATÁLOGO de la colección de postales. La Coruña: AHM,1998.

T-SHIRT Magritte: this is not a pipe. In: IMAGE Exchange. <http://www .imageexchange.com/art2wear/t-shirts/6653.shtml>, acessado em 23 maio 2000.

TORELLA, Rafael. Arxiu fotogràfic. In: ARXIU HISTÒRIC DE LA CIUTAT. Guia. Barcelona: Ajuntament de Barcelona, 1995. p.136-152.

TÓT, Endre. Sem título. Coleção MAC-USP. In: FREIRE, Cristina. Poéticas do processo: arte conceitual no museu. São Paulo: MAC-USP, Iluminuras, 1999; p.136.

VALTER, Regina. Postalixo land(e)scape. Coleção MAC-USP. In: FREIRE, Cristina. Arte conceitual e conceitualismos: anos 70 no acervo do MAC-USP. São Paulo: MAC-USP, 2000; p.23.

VAN ES, Hugh. The fall of Saigon. In: The New York Times on the web – Specials: the fall of Saigon. <http://www.nytimes.com/learning/general /specials/saigon/110599saigon-pix.5.html>, acessado em 19 jul. 2000.

VAN HEUKLOM, Paul. Favorite links. In: Van Heuklom page. <http://www .llcc.cc.il.us/pvanheuklom/links.htm>, acessado em 23 maio 2000.

VÉZINA, Kumiko. Survol du monde de l’indexation des images. Cursus. Montreal: École de bibliothéconomie et des sciences de l’information de l’Université de Montreal, v.4, nº1, 1998. <http://www.fas.umontreal.ca /EBSI/cursus/vol4no1/vezina.htm>, acessado em 14 jun. 2000.

VOVELLE, Michel. Ideologias e mentalidades. Trad. M. Cottvasser. 2ª ed. São Paulo: Brasiliense, 1991.

THE WORLD of Escher: artwork gallery, secure shopping, tesselations contests. <http://www.worldofescher.com/>, acessado em 25 maio 2000.

ZANATTA, Elaine Marques; FRANZONI, Ema Maria & REMÉDIO, Maria Aparecida. Experiência de implantação de um banco de imagem com vocabulário. In: CONGRESSO BRASILEIRO DE ARQUIVOLOGIA, 9º, 1992, Santa Maria (RS). Anais. Santa Maria: AAB-RS, 1994. (Disquete).


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item