Türk Kitap Basmacılığı Tarihçesi ve Beşikdevri

Akkaya, Mehmet Ali Türk Kitap Basmacılığı Tarihçesi ve Beşikdevri. Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi, 2008, vol. 1, n. 1, pp. 55-75. [Journal article (Paginated)]

[thumbnail of Türk Beşikdevri.pdf] Text
Türk Beşikdevri.pdf

Download (278kB)

English abstract

The term "incunable", which refers to the historical development of the book after the printing press became available, entered the Turkish language from the West. Since the printing press developed and become widespread in Europe differently to Ottoman, there is no consensus either about the period defined with this term or characteristics that distinguish this period from other times in the history of the printing press. The main reason of this is to ignore different social structure of Ottoman Empire. Considering the role of the Islam and its affect on society, it is important to examine the different social structure in definitions and approaches of "incunable".

Turkish abstract

Kitabın tarihine basımevinin kullanılmaya başlanmasından sonra giren öğelerden biri olan "beşikdevri basması"/"inkunabel" sözcüğü, tıpkı basımevi gibi Batı'dan dilimize katılmış bir kavramdır. Bu kavram, bir kültürde kitap basımının faaliyete geçtiği anla başlayıp artık o kültürün bir parçası olarak kabul edildiği ana kadar olan süreci tanımlamak için kullanılır. Basımevinin Osmanlı'da, Avrupa'dan farklı bir gelişim ve yaygınlaşma süreci geçirmesinden dolayı, gerek kavramla tanımlanan süreç, gerekse bu süreci basımevinin tarihi içinde diğerlerinden ayıran özellikler konusunda kültürümüze ait varılabilmiş bir fikir birliği yoktur. Bunun en temel sebebi de yapılan çalışmalarda, İmparatorluğun diğer toplumlardan farklı bir toplumsal yapısının ve maneviyatının olduğunun göz ardı edilmesidir. İslam dininin toplum hayatındaki yeri ve etkisi düşünülecek olursa, "beşikdevri" konusundaki tanım ve yaklaşımlarda hareket noktası bu olmalıdır.

Item type: Journal article (Paginated)
Keywords: Kitap, Basımevi, Beşikdevri/İnkunabel -- Book, Printing house, Incunable
Subjects: E. Publishing and legal issues. > EB. Printing, electronic publishing, broadcasting.
Depositing user: MAK Mehmet Ali Akkaya
Date deposited: 02 Sep 2016 07:46
Last modified: 02 Sep 2016 07:46
URI: http://hdl.handle.net/10760/24809

References

Adıvar, Adnan: Osmanlı Türklerinde İlim, 2.bs., Ankara: Maarif Matbaası, 1943.

Afyoncu, Erhan: "İbrahim Müteferrika", Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 21, 2000, s.324-327.

Akkaya, Mehmet Ali: "Türk Beşikdevri Basmalarında Yazma Kitap Geleneğinin Etkileri ve İç Kapağın Gelişimi", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü,[Basılmamış Yüksek Lisans Tezi], 2003.

Alpay, Meral: "Türkçe Basma Kitapların Beşik (İnkunabel) Devri", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Yıllığı.1973, s.587-589.

Babinger, Franz: 18. Yüzyılda İstanbul'da Kitabiyat, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt, 2004

Baysal, Jale: "II. Rakoczi Ferenc'in Çevirmeni Müteferrika İbrahim ve Osmanlı Türkleri'nin İlk Bastıkları Kitaplar", Türk-Macar Kültür Münasebetleri Işığı Altında II. Rakoczi Ferenc ve Macar Mültecileri Sempozyumu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 1976, s.217-

225.

Baysal, Jale: Kitap ve Kütüphane Tarihine Giriş, 2.bs. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi, 1992.

Baysal, Jale: Müteferrika'dan Birinci Meşrutiyete Kadar Osmanlı Türklerinin Bastıkları Kitaplar, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1968.

Baysal, Jale: "Yazı Devriminden Önce ve Sonra Türk Yayına Hayatı", Harf İnkılabı Sempozyumu, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, 1983, s.21-34.

Berkes, Niyazi: Türkiye'de Çağdaşlaşma, yay. haz. Ahmet Kuyaş, 4.bs. İstanbul: Yapı

Kredi, 2003.

Beydilli, Kemal: Türk Bilim ve Matbaacılık Tarihinde Mühendishane Matbaası ve Kütüphanesi (1776-1826), İstanbul: Eren, 1995.

Binark, İsmet: "Türkiye'ye Matbaanın Geç Girişinin Sosyal-Psikolojik Sebepleri", Türk

Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 26 (1), 1977, s.23-47.

Burke, Peter: Bilginin Toplumsal Tarihi, Çev. Mete Tunçay, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt,

2001.

Çakın, İrfan: "Müteferrika Matbaasının Düşündürdükleri ve Avrupa'da Basmacılığın Etkileri: Gelecek İçin Geçmişi Anlamak",Bilim Dünyası, 5(2), 2004, s. 153-167.

Dahl, Svend: Antikçağ'dan Günümüze Her Yönü İle Kitabın Tarihi, çev. Mehmet Dündar, Ankara: Kültür Bakanlığı, 1999.

İhsanoğlu, Ekmeleddin, Aynur, Hatice: "Yazmadan Basmaya Geçiş: Osmanlı Basma Kitap Geleneğinin Doğuşu (1729-1848), Osmanlı Araştırmaları- Prof. Dr. Nejat Göğünç'e Armağan - 1, 2003, s.219-255.

Gerçek, Selim Nüzhet: Türk Matbaacılığı İbrahim Müteferrika Matbaası, Ankara: Devlet

Matbaası, 1939.

Kabacalı, Alpay: Başlangıcından Günümüze Türkiye'de Matbaa Basın ve Yayın,

İstanbul: Literatür, 1997.

Kabacalı, Alpay: Türk Kitap Tarihi: Cilt I Başlangıçtan Tanzimat'a Kadar, 2.bs.,

İstanbul: Cem, 1989.

Karatay, H. Fehmi: Alfabetik Katalog Kaideleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat

Fakültesi, 1941.

Kitap Sempozyumu 15-17 Haziran 1981, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1981.

Koloğlu, Orhan: Basımevi ve Basının Gecikme Sebepleri ve Sonuçları, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti, 1987.

Kut, Turgut: "Ermeni Harfleriyle Basılmış Türkçe Halk Kitapları", Halk Kültürü, 1984/1,

s.69-80.

Kut, Turgut: Yazmadan Basmaya Müteferrika Mühendishane Üsküdar, İstanbul: Yapı

Kredi, 1996.

Labarre, Albert: Kitabın Tarihi, çev Galip Üstün, İstanbul: İletişim, 1994.

Matbaacılığın 250. Kuruluş Yıldönümüne Armağan: Türkiye'nin Sosyo-Politik ve Kültürel Hayatında Basın, Moskova: Nuka, 1972.

Offenberg, A. K.: "İstanbul'da Basılan İlk Kitap", çev.Rıfat Bali, Müteferrika, Sayı 4, 1994,

s.3-18.

Öcal, Orhan: Kitabın Evrimi, Ankara: Türkiye İş Bankası, 1971.

Şenalp, Leman: Dört Dilde Kütüphanecilik Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Tarih

Kurumu, 1959.

Tekeli, İlhan, İlkin, Selim: Osmanlı İmparatorluğunda Eğitim ve Bilgi Üretim Siteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1993.

Toderini, Giambatista; İbrahim Müteferrika Matbaası ve Türk Matbaacılığı, çev. Rikkat

Kunt, İstanbul: Tifdruk Matbaacılık, 1990.

Tuğlacı, Pars: "Osmanlı Türkiyesinde Ermeni Matbaacılığı ve Ermenilerin Türk Matbaasına Katkısı", Tarih ve Toplum, C.XV, Sayı 16, 1991, s.48-56.

Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi Nadir Eserler Kataloğu, haz. Kasım

Çelik, İstanbul: Yapı Kredi, 2002.


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item