Afete dayanıklı kütüphane binası tasarım ilkeleri ve yapısal riskler = Disaster resistant library building design principles and structural risks

Küçükcan, Berrin . Afete dayanıklı kütüphane binası tasarım ilkeleri ve yapısal riskler = Disaster resistant library building design principles and structural risks., 2020 In: Hiperlink. Hiperyayın, pp. 134-167. [Book chapter]

[thumbnail of AFETE DAYANIKLI KÜTÜPHANE BİNASI TASARIM İLKELERİ VE YAPISAL RİSKLER.pdf]
Preview
Text
AFETE DAYANIKLI KÜTÜPHANE BİNASI TASARIM İLKELERİ VE YAPISAL RİSKLER.pdf - Published version

Download (1MB) | Preview

English abstract

Turkey has experienced many natural or human-caused disasters, especially earthquakes, as of the geographical region in which it is located. For example, the Covid-19 epidemic, which has spread rapidly in recent months and has affected the whole world, is a biological disaster that forces the state and individuals to take precautions in this regard and to regulate business and private life accordingly. Past and present disasters caused the loss of life of libraries in many parts of the world, because it is damaged or even destroyed the cultural heritage of humanity on these issues in a number of scientific research are abundant. But a very large part of this work was done not directly to the library building, but to protect the non-structural elements inside the building and the collections. Although damage to non-structural elements in disasters leads to greater loss, if structural elements are disaster-resistant, non-structural elements are also largely protected. Undoubtedly, everything under a collapsed building will be damaged. With this study, it is aimed to draw attention to the importance of the design of the library building, to make up for this deficiency in the literature and to help the future studies on the subject.

Turkish abstract

Türkiye bulunduğu coğrafi bölge itibariyle bugüne kadar başta deprem olmak üzere doğa veya insan kaynaklı pek çok afet yaşamıştır. Doğa kaynaklı olası tehlikelere ek olarak gelişen teknolojinin kullanımındaki hatalar yüzünden meydana gelen afetlerin sayıca gittikçe artıyor oluşu, iklim değişiklikleri, bundan sonra da benzer afetlerin olma olasılığının yüksek olduğunu insanlığa göstermektedir. Maalesef bilerek ya da bilmeyerek insanlar da afetlere sebep olmakta, biyolojik tehlikeler de insanlığı tehdit etmektedir. Örneğin son aylarda hızla yayılan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını devleti ve bireyleri bu konuda önlem almak, iş ve özel yaşamı ona göre düzenlemek zorunda bırakan bir biyolojik afettir. Salgın sürecinin başında kütüphaneler uzun zaman kapalı kaldığı için basılı kaynaklara ulaşım sağlanamamış, tekrar açıldığında ise kullanıcılara sınırlamalar getirilmiştir. Binaların içerisinde kütüphane çalışanları ve dermenin kullanıcıları arasındaki mesafe, fiziksel mesafeye dikkat kuralına ve hijyene göre yeniden düzenlenmiştir. İç mekânlar belli aralıklarla dezenfekte edilmekte olup, pek çok alana da dezenfektanlar konulmuştur. Okuma salonlarındaki masalar arasındaki mesafelerde de fiziksel mesafe kuralı uygulanmakta olup, oturma yerlerinin kapasitesinin üzerinde okuyucu alınmamaya çalışılmaktadır. Bulaşma riskini azaltmak isteyen bazı üniversite ve araştırma kütüphaneleri dış kullanıcıların fiziksel erişimine kapatılmış ya da yararlandırmaya sınırlar getirilmiştir. Yine bulaşma riskini düşünerek kendiliğinden fiziksel olarak kütüphaneye gelmek istemeyenler ve uzaktan öğretime geçildiği için gelmeye gerek görmeyenler de eklenince, kütüphane binalarının kullanım verimliliği büyük bir düşüş göstermiştir. Buradan da kütüphane binalarının biyolojik afetler dahil, her türlü afetten etkilendiği sonucu çıkartılabilir. Geçmişten bugüne dünyanın pek çok yerindeki kütüphanelerin yaşadığı afetler can kayıplarına sebep olmuş, insanlığın kültür mirasına zarar vermiş, hatta yok etmiş olduğu için bu konularda yapılmış bilimsel araştırmaların da sayısı bir hayli fazladır. Ancak bu çalışmaların çok büyük bir bölümü doğrudan kütüphane binasına değil, bina içerisindeki yapısal olmayan elemanlara ve dermeyi korumaya yönelik yapılmıştır. Afetlerde yapısal olmayan elemanların zarar görmesi daha fazla kayba sebep olsa da, eğer yapısal elemanlar afete dayanıklı ise, yapısal olmayan elemanlar da büyük ölçüde korunur. Şüphesiz yıkılan bir binanın altında kalan her şey zarar görür. Bu çalışma ile kütüphane binası tasarımının önemine dikkat çekme, literatürdeki bu eksikliği biraz olsun giderebilme ve konuya yönelik bundan sonra yapılacak çalışmalara da yardımcı olma amaçlanmıştır.

Item type: Book chapter
Keywords: Library buildings, library architecture, library building design, disaster management, earthquake, fire, risk management, kütüphane binaları, kütüphane mimarisi, kütüphane binası tasarımı, afet yönetimi, deprem, yangın, risk yönetimi
Subjects: A. Theoretical and general aspects of libraries and information. > AC. Relationship of LIS with other fields .
I. Information treatment for information services > IK. Design, development, implementation and maintenance
K. Housing technologies. > KA. Resources centers.
K. Housing technologies. > KB. Library, archive and museum buildings.
K. Housing technologies. > KC. Furniture.
K. Housing technologies. > KD. Vehicles.
K. Housing technologies. > KE. Architecture.
K. Housing technologies. > KF. Planning, Design, Removal.
K. Housing technologies. > KG. Safety.
K. Housing technologies. > KH. Disaster planning.
Depositing user: Dr. Berrin Küçükcan
Date deposited: 21 Dec 2020 11:42
Last modified: 21 Dec 2020 12:10
URI: http://hdl.handle.net/10760/40785

References

AFAD Afet Analiz Haritalama, (2019). Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/afet-analiz-haritalama

Bahadır, H. ve Uçku, R. (2018). Uluslararası acil durum veri tabanına göre Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki afetler. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, Artvin, Artvin Çoruh Üniversitesi Doğal Afetler Uygulama ve Araştırma Merkezi, 4 (1), 28-33.

Buğday, D. (2014). Performansa dayalı tasarım ilkeleri ile betonarme çerçeve yapılar için pratik hasar tahmin yöntemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Depreme karşı yapısal olmayan risklerin azaltılması (2011). Ömer Çalışkan (Haz.), Mikdat Kadıoğlu (Ed.). İstanbul, AFAD.

EM-DAT Guidelines. (15.09.2020). Erişim adresi : https://public.emdat.be/about

Erdoğan, N. (1999). Bina Bilgisi I (Mimari tasarıma hazırlık ilkeleri) ders notları. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Hasol, D. (2014). Tasarım ve mimarlık. Mühendishane, İstanbul, İTÜ Mezunlar Derneği, 43, (22-25).

Hoover Sung, C., Pavlovich Leonov, V. and Waters, P. (1990). Fire recovery at the library of the Academy of Science of the USSR. American Archivist, 53 (Spring), 298-312.

İnceoğlu, N. (1981). Mimarlıkta bina programlama olgusu. (Basılmamış ders notu). İstanbul.

İpek, C., Kuzucuoğlu, A. H. ve Kıstır, M. R. (2015). Yapısal olmayan sistemlerin deprem etkileri açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu, 7-9 Mayıs 2015, (içinde 197-206), Burdur, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.

Kanyundo, M. N. (2016). Disaster planning for libraries: The case of Mzuzu University Library and Learning Resources Center (10.10.2020). Erişim adresi: file:///C:/Users/Pc/Downloads/librarydisasterpreparednessplanning-aresearchbymikekanyundo.pdf

Kuzucuoğlu, A. H. (2014). Arşiv ve kütüphanelerdeki risklere yönelik pasif korumanın önemi, Türk Kütüphaneciliği, 28, 3, 338-351.

Küçükcan, B. (2007). Üniversitelerde kütüphane binaları kullanım verimliliğinin yapı biyolojisi açısından incelenmesi. İstanbul, Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi, ISBN 978-975-6351-21-5.

McCarthy, R. C. (1995). Designing better libraries: selecting & working with building professionals. Wisconsin, Highsmith Press, ISBN 0-917846-36-2.

Ojala, M. (2009). Libraries as place and space: An IFLA Satellite Conference. Information Today, 26, (9), 34-35.

Özdemir, İ. (2003). Yapı elemanları. (Basılmamış ders notları). Osmangazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Erişim adresi: https://personel.omu.edu.tr/docs/ders_dokumanlari/5243_88577_1871.pdf

Padilla, L. (2002). Site Selection for Libraries. Erişim adresi: http://web.archive.org/web/20091006082541/http://librisdesign.org/docs/index.html

Resmi Gazete (1958). Sivil Savunma Kanunu (09.06.1958). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.7126.pdf

Resmi Gazete (1959). Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (15.05.1959). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.7269.pdf

Resmi Gazete (2007a). Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (14.07.2007) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=11445&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

Resmi Gazete (2007b). Alt Yapılar İçin Afet Yönetmeliği (15.02.2007). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=11102&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

Resmi Gazete (2009a). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun (29.05.2009). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5902.pdf

Resmi Gazete (2009b). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (17.06.2009). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090617-1.htm

Resmi Gazete (2012a). Afet Sigortaları Kanunu (09.05.2012). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120518-4..htm

Resmi Gazete (2012b). İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (20.06.2012). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf

Resmi Gazete (2017) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB) Kapsamında, Yapı Malzemelerinin Yangına Tepki Sınıflarına, Yapı Elemanlarının Yangına Dayanıklılığına, Çatı ve Çatı Kaplamalarının Dış Yangın Performansına Dair Tebliğ (MHG/2017-13) (05.05.2017). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/05/20170505-8.htm

Resmi Gazete (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (18.03.2018). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180318M1-2-1.pdf

Özbay, O. ve Kuzucuoğlu, A. H. (2018). Acil durum Kriz yönetim sistemi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor, Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, Güz (29), 213-234.

Sağlıyan, S. Ve Yön, B. (2017). Assessment of Earthquake Behavior of Reinforced Concrete Buildings with Slab Discontinuity, Turkish Journal of Science & Technology, 13 (1), 87-92.

Tunç, G. (2020). Depreme dayanıklı yapı tasarımında teknolojik gelişmeler. Yapı Mimarlık Tasarım Kültür Sanat Dergisi, Eylül (459). 62-67.

Türkiye afet yönetimi strateji belgesi ve eylem planı (TAYSB) (2019). Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/turkiye-afet-yonetimi-strateji-belgesi-ve-eylem-plani-taysb

Yekta, M. M. J. (2016). Economic Design of Libraries Based on Visionary Building Plans, Adaptive Architecture, Compact Storage, and Streamlining of Services. High quality design on a low budget: New library buildings. D. Sommer, J. Schmidt and S. Clevström (Eds.). Proceedings of the Satellite Conference the IFLA Library Equipment Section. Singapore Management University, 15-16 August 2013. De Gruyter, Berlin/Boston, 159-166.

Yıldız Kuyrukçu, E. ve Alkan, A. (2019). AHP metoduyla yer’e özgü mimari tasarım kriterlerinin öncelik sırasının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Isparta, 23 (özel sayı), 169-180.

tdht.afad.gov.tr/TDHT/main.xhtml


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item