Propuesta metodológica para el análisis de la calidad de un servicio de bibliobús

Nicolás-Garrido, Jonathan and Baños-Moreno, María-José Propuesta metodológica para el análisis de la calidad de un servicio de bibliobús., 2020 . In Seminario Hispano-Brasileño de Investigación en Información, Documentación y Sociedad 2020. [Conference paper]

[img]
Preview
Text
Servicio_bibliobus_vf.pdf - Published version

Download (428kB) | Preview

English abstract

Studies about the level of satisfaction of library users in regard to the services offered by libraries have been carried out for decades. Nevertheless, the library bus is a service that has not yet been studied profusely. This mobile service caters for the reading, study, and information access needs of population centres which, due to different reasons, do not have a permanent library service. With the aim of examining the profile of the users of this service, together with its impact and the users’ level of satisfaction, we propose a methodology of analysis which is able to capture the users’ perception of the quality of the library bus service. Importantly, our methodology is applicable to any geographical area. Accordingly, the goals of the present study are the following: (1) to identify and describe the characteristics of the library bus users in a specific region and time period; (2) to formulate proposals of intervention and improvement through the identification of the users’ needs and demands according to the results of the users’ study. The proposed methodology was defined on the grounds of three elements. First, a bibliographic revision about the state of the arts, which was based on two aspects: the current vision of the library bus service and the theoretical or normative models, such as the one by the International Federation of Library Associations (IFLA) and the Association of Mobile Library Professionals (ACLEBIM, for its initials in Spanish). Second, we applied quantitative data analysis techniques for the collection of social and demographic data, together with statistics on the use of libraries at the local, regional, and national level. Finally, qualitative methods were employed to obtain specific information, namely a user survey (interview with the personnel in charge of the service, selection of the data collection technique, sample selection, etc.). The result was a survey. The questionnaire was selected as the method for data collection and the survey was implemented through open and closed questions which were presented and formulated to guide the user throughout the process. Future work might see how this methodology is applied to a practical case, specifically to the quality analysis of a library bus service in the Region of Murcia, a service that has been active in this Spanish autonomous community for more than forty years.

Spanish abstract

Los estudios de usuarios de bibliotecas, orientados a la medición del grado de satisfacción de estos usuarios en cuanto a los servicios ofertados, han venido aplicándose durante décadas. Uno de estos servicios, quizás menos analizado, es precisamente el de bibliobús. Éste atiende las necesidades de lectura, estudio y acceso a la información de los núcleos de población de determinado territorio que, por diversas razones, carecen de un servicio bibliotecario estable. Con el propósito de conocer el perfil de los usuarios que utilizan este servicio, así como su impacto y el grado de satisfacción en relación con el mismo se propone una metodología de análisis de la percepción de la calidad del servicio de bibliobús, extensible a cualquier zona geográfica, que tiene como objetivos: (1) identificar y describir las características de los usuarios del servicio de bibliobús de un territorio en un periodo definido; (2) formular propuestas de actuación y mejora mediante la identificación de las necesidades y demandas de los usuarios, de acuerdo con los resultados obtenidos en el estudio de usuarios. La metodología propuesta se definió a partir de los siguientes elementos: en primer lugar, una revisión bibliográfica del estado de la cuestión, basado en dos aspectos: la visión actual del servicio de bibliobús y los modelos teóricos o normativos, como los de la Federación Internacional de Asociaciones de Bibliotecarios (IFLA) y de la Asociación de Profesionales de Bibliotecas Móviles (ACLEBIM); a continuación, se aplicaron técnicas de recogida de datos cuantitativos de fuentes estadísticas generales de carácter social y demográfico y de las estadísticas de bibliotecas a nivel local, regional y estatal para el análisis de esta información; finalmente, se emplearon métodos cualitativos de obtención de información, como el cuestionario a los usuarios (entrevista con el personal responsable del servicio, elección de la técnica de recogida de datos a utilizar, elección de la muestra, etc.). El resultado es un cuestionario. Para ello, se ha elegido un método directo de recogida de datos, como es la encuesta y se ha llevado a cabo a través de un cuestionario con preguntas cerradas y una abierta, presentadas y redactadas para guiar al usuario desde el principio hasta el final. En trabajos futuros, esta metodología será aplicada a un caso de uso, como es el análisis de la calidad del servicio de bibliobús en la Región de Murcia, que lleva implantado en este territorio más de cuarenta años.

Portuguese abstract

Os estudos de usuários de bibliotecas, focados na medição do grau de satisfação dos usuários em relação com os serviços oferecidos, têm sido aplicados durante décadas. Um desses serviços, talvez menos analisado, é justamente o serviço de bibliotecas móveis. Este atende às necessidades de leitura, estudo e acesso à informação dos núcleos populacionais de um determinado território que, por motivos diversos, carece de um serviço bibliotecário estável. Com o objetivo de conhecer o perfil dos usuários que utilizam este serviço, bem como seu impacto e o grau de satisfação em relação ao mesmo, é proposta uma metodologia de análise da perceção da qualidade do serviço de bibliocarros, que pode ser estendida a qualquer área geográfica, e visa: (1) identificar e descrever as características dos usuários do serviço de bibliotecas móveis em um território em um período definido; (2) formular propostas de ação e melhoria, identificando as necessidades e demandas dos usuários, de acordo com os resultados obtidos no estudo do usuário. A metodologia proposta foi definida com base nos seguintes elementos: primeiro, uma revisão bibliográfica sobre o estado da questão, a partir de dois aspetos: a visão atual do serviço de bibliocarro e os modelos teóricos ou normativos, como os da International Federation of Library Associations (IFLA) e da Association of Mobile Library Professionals (ACLEBIM); Depois, foram aplicadas técnicas de coleta de dados quantitativos a partir de fontes estatísticas gerais de natureza social e demográfica e de estatísticas de bibliotecas em nível local, regional e estadual para a análise dessas informações; por fim, foram utilizados métodos qualitativos de obtenção de informações, como o questionário do usuário (entrevista com o pessoal responsável pelo serviço, escolha da técnica de coleta de dados a ser utilizada, escolha da amostra, etc.). O resultado é um questionário. Para isso, optou-se por um método direto de coleta de dados, como o survey, e foi realizado por meio de um questionário com questões fechadas mais uma questão aberta, apresentado e escrito para orientar o usuário do início ao fim. Em trabalhos futuros, esta metodologia será aplicada a um caso de uso, como é o caso da análise da qualidade do serviço de bibliotecas móveis na Região de Múrcia, que está implementado neste território há mais de quarenta anos.

Item type: Conference paper
Keywords: Mobile library; Public Library service; Questionnaire; Self-administered questionnaire; Library user study;
Subjects: B. Information use and sociology of information
B. Information use and sociology of information > BH. Information needs and information requirements analysis.
C. Users, literacy and reading.
C. Users, literacy and reading. > CB. User studies.
Depositing user: Sr. J N-G Jonathan Nicolás-Garrido
Date deposited: 03 Sep 2021 22:09
Last modified: 03 Sep 2021 22:09
URI: http://hdl.handle.net/10760/42142

References

ARROYO ORTEGA, Óscar; TRIVIÑO BLASCO, Modesto (2005). “Bibliobuses para el siglo XXI: modelos de desarrollo y gestión de servicios bibliotecarios móviles en España”. Educación y biblioteca, año 17, n.º 146, pp. 83-90. <https://gredos.usal.es/bitstream/handle/10366/119157/EB17_N146_P83-91.pdf?sequence=1>.

Asociación Española de Normalización y Certificación (2014). UNE-EN ISO 2789: información y documentación. Estadísticas internacionales de bibliotecas. Madrid: AENOR.

Biblioteca Regional de Murcia (2010). “Encuesta de satisfacción de los usuarios de la Biblioteca Regional de Murcia”. Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas: Consejería de Cultura y Turismo. 51 p. <https://estaticocultura.carm.es/wbr/home/FIC20101203_051230.pdf>.

DUQUE CARDONA, Natalia; MAZÓN ZULUET, Viviana (2018). “Bibliotecas y desigualdad social: Explorando el estado del arte”. Anales de Documentación, Vol. 21, n.º. 1. <https://revistas.um.es/analesdoc/article/view/289021>.

GÓMEZ YÁÑEZ. Estudio FESABID. El valor económico y social de los servicios de información: bibliotecas. Informe de resultados. Madrid: FESABID, 2014

GONZÁLEZ TERUEL, Aurora (2005). Los estudios de necesidades y usos de la información: fundamentos y perspectivas actuales. Gijón: Trea.

HERNÁNDEZ PÉREZ, Patricio; GARCÍA-DÍAZ, Isabel; BAÑOS-MORENO, María José; PALAZÓN CEBRIÁN, Alana; MARGALEF, Juan-Miguel. Quiebra y crisis de modelo de la política de cultura en la Región de Murcia. En: El otro estado de la Región: informe 2014. Murcia: Foro Ciudadano de la Región de Murcia, 2014

IFLA. Pautas para bibliotecas públicas. Madrid: Ministerio de Educación y Cultura, 1998, 92 pp.

Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases de Régimen Local.

Ley 7/1990, de 11 de abril, de Bibliotecas y Patrimonio Bibliográfico de la Región de Murcia.

LOZANO DÍAZ, Roser (2006). La biblioteca pública del siglo XXI: atendiendo clientes, movilizando personas. Gijón: Trea.

MARTÍN OÑATE, Antonio (1990). “Consideraciones sobre el servicio de bibliobuses dentro de un sistema de lectura pública”. El libro andaluz, nº 2, pp. 28-33.

Manifiesto de la Unesco sobre la Biblioteca Pública. París: Unesco: 1949.

Manifiesto de la Unesco sobre la Biblioteca Pública. París: Unesco, 1994.

MATEOS VARA, Ana Isabel; SOTO ARRANZ, Roberto (2005). “Propuesta de indicadores de rendimiento para bibliotecas móviles”. II Congreso de Bibliotecas Móviles: Barcelona, 21-22 de octubre de 2005. 43 p. <https://bibliobuses.com/wp-content/uploads/documentos/IndicadoresDOC.pdf>.

PESTELL, Robert. Lineamientos sobre bibliotecas móviles. La Haya: IFLA Headquarters. 100, 8 p. (IFLA professional reports; 30).

PEÑALVER MARTÍNEZ, Ángel; MARTÍNEZ MARTÍNEZ, Antonio (2004). “El servicio de bibliobús en la Región de Murcia: dos décadas de compromiso con la igualdad de acceso a la lectura y la información”. Anales de documentación, vol. 7, pp. 215-230. <http://revistas.um.es/analesdoc/article/view/1611>.

SANZ CASADO, Elías. Manual de estudios de usuarios. Madrid: Pirámide, 1994.

SANTOS DE PAZ, Lourdes (2002). “Algunas cuestiones sobre la biblioteca móvil”. I Congreso Nacional de Bibliotecas Móviles: San Ildefonso, Segovia, 18-20 de octubre de 2002. 7 pp. <https://bibliobuses.com/documentos/lourdessantos.pdf>.

SANTOS DE PAZ, Lourdes (2003). “Reflexiones sobre la biblioteca móvil”. Boletín de la AABADOM, vol. 14, nº1, pp. 56-59. <https://aabadom.files.wordpress.com/2009/10/70_0.pdf>.

SANMARTÍN MARTÍNEZ, Diego (2006). “El servicio de bibliobús de la Comunidad Autónoma de Murcia: situación actual y expectativas de futuro”. III Congreso Nacional de Bibliotecas Públicas: Murcia, 29-30 de noviembre y 1 de diciembre de 2006, pp. 337-344. <http://travesia.mcu.es/portalnb/jspui/bitstream/10421/686/1/com_346.pdf>.

SANTOS DE PAZ, Lourdes (2010). “El bibliobús: vehículo de información”. Revista general de información y documentación, Vol. 20, pp. 267-279. <https://revistas.ucm.es/index.php/RGID/article/view/RGID1010110267A>.

SÁNCHEZ GARCÍA, María Isabel (2013). “Yo amo el bibliobús: evaluación del impacto del servicio en los usuario”. VI Congreso Nacional de Bibliotecas Móviles: Burgos, 18-20 de octubre de 2013. [10] p. <https://bibliobuses.com/documentos/Yo%20amo%20el%20bibliobus.pdf>.

SOTO ARRANZ, Roberto (coord.); CRESPO GONZÁLEZ, José; CUENCA SÁEZ, Juana; GRANDE SÁNCHEZ, Faustino; [et al.] (2001). La biblioteca móvil. Gijón: Trea. 117 p. (Biblioteconomía y administración cultural; 49). ISBN 87-9704-016-3.

SOTO ARRANZ, Roberto (2011). «Consejos prácticos para que un bibliobús funcione». g+c: revista de gestión y cultura, n.º 10 (marzo-abril), pp. 71-77. <https://bibliobuses.com/documentos/Consejospracticos.pdf>.

TRABAL BENÍTEZ, Carme; VILÀ, Núria (1999). “Los bibliobuses: un servicio básico para el acceso a la sociedad de la información, la cultura y el ocio en área rurales”. Educación y biblioteca, año 11, n.º 107, pp. 48-50. <https://gredos.usal.es/bitstream/handle/10366/115484/EB11_N107_P48-50.pdf;jsessionid=680139FF54025C2A4020A52B039939AD?sequence=1>.

TOGORES MARTÍNEZ, Rosa (2014). “El valor de les biblioteques públiques en la societat: el cas de la Xarxa de Biblioteques Minicipals”. Gerencia de Serveis de Biblioteques: Diputació de Barcelona. <https://www.diba.cat/documents/16060163/22275360/El+valor+de+les+biblioteques+p%c3%babliques+en+la+societat+E-LLIBRE.pdf/47985f87-05a6-4551-a9d9-53e17329fd9d>.


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item