Kütüphane Binaları : Bilginin Yönetildiği Mekanları Tasarlamak = Library Buildings: Designing the Places Where Knowledge Is Management

Küçükcan, Berrin . Kütüphane Binaları : Bilginin Yönetildiği Mekanları Tasarlamak = Library Buildings: Designing the Places Where Knowledge Is Management., 2021 In: Bilgi Merkezlerinde Yönetim. Hiperyayın, pp. 840-886. [Book chapter]

[img]
Preview
Text
Kütüphane Binaları Bilginin Yönetildiği Mekânları Tasarlamak.pdf - Published version

Download (1MB) | Preview

English abstract

Surely, every building has a production purpose. Also the library building is designed and constructed to create a space for resources that will meet the knowledge needs of humanity and activities that will contribute to their cultural development. However, the library building is a public space where many numbers of people are together at the same time. Anyone who is in the building, regardless of the reason for being there, is considered to be the user of the building. When the users are evaluated in terms of the time they have been in the building, they can be examined in two groups as permanent and temporary users. The library building is designed, constructed and used to meet the needs of these users. Building affects users and users affect the building. The failure to determine the user requirements correctly during the design process of the library building is reflected in the production phase and creates dissatisfaction on the users during the use of the building. In some scientific studies on the subject, it has been determined that there is a close relationship between the spatial characteristics of the building and the frequency of use. Due to problems caused by the building, users whose requirements are not met may experience health problems, and consequently, their time in the library is shortened. This is situation reduces the utilization efficiency of the building. The incidence of health problems is higher, especially for library staff who have to be in the building (Küçükcan, 2007 ; Hazal ve Emsen, 2020). Consequentially, the inability to provide user comfort is a cause of dissatisfaction. Therefore, the idea of how to design a better library building for librarians and collection users who manage knowledge has been the starting point of this study. Architectural design is momentous. Because it is very difficult and costly to correct the deficiencies and errors in the design phase later, this study mostly focuses on this phase. The aim of this study is to raise awareness of both information and documentation scientists and architects interested in library building design, about the design features of the library building and to draw their attention to a better understanding of what the user expectations may be. For this purpose, it is emphasized how the spaces should be for libraries that collect, organize and deliver information carriers in different formats to the users who need them, in other words, libraries that manage information. Furthermore in the conclusion part, some suggestions are made for buildings that can meet the needs of their users in the future.

Turkish abstract

Şüphesiz her binanın bir yapılış amacı vardır. Kütüphane binası da insanlığın bilgi gereksinimini karşılayacak kaynaklara ve kültürel gelişime katkı sağlayacak etkinliklere mekân oluşturmak için tasarlanır ve üretilir. Aynı zamanda kütüphane binası, aynı anda çok sayıda kişinin bir arada bulunduğu bir kamusal alandır. Hangi sebeple olursa olsun binada bulunan herkes, binanın kullanıcısı olarak kabul edilir. Kullanıcılar binada bulundukları süreler açısından değerlendirildiğinde ise, sürekli ve geçici kullanıcılar olarak iki grupta incelenebilir. Kütüphane binası, işte bu kullanıcıların gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanır, üretilir ve kullanılır. Bina kullanıcılarını, kullanıcılar da binayı etkiler. Kütüphane binasının tasarımı sırasında kullanıcı gereksinimlerinin doğru belirlenmemesinin üretim aşamasına da yansıması, binanın kullanımı sürecinde kullanıcılar üzerinde memnuniyetsizlik yaratır. Konuya ilişkin yapılan bazı bilimsel araştırmalarda binanın mekânsal özellikleri ile kullanım sıklığı arasında yakın bir ilişki olduğu saptanmıştır. Binadan kaynaklanan sorunlar nedeniyle gereksinimleri karşılanamayan kullanıcılarda sağlık sorunları görülebilmekte, buna bağlı olarak kütüphanede kalma süreleri kısalmaktadır. Bu durum binanın kullanım verimliliğini düşürmektedir. Özellikle de binada bulunma zorunluluğu olan kütüphane çalışanları için sağlık sorunlarının görülme oranı daha fazla olmaktadır. Sonuç olarak kullanıcı konforunun sağlanamaması, memnuniyetsizlik nedenidir (Küçükcan, 2007; Hazal ve Emsen, 2020). Bu nedenle bilgiyi yöneten kütüphaneciler ve dermenin kullanıcıları için daha iyi bir kütüphane binası nasıl tasarlanabilir düşüncesi, bu çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Mimari tasarım çok önemlidir. Tasarım evresindeki eksiklik ve hataların daha sonra giderilmesinin çok zor ve maliyetli oluşu nedeni ile bu çalışma daha çok bu evreye odaklanmıştır. Çalışmanın amacı hem bilgi ve belge bilimciler, hem de kütüphane binası tasarımı ile ilgilenen mimarlar üzerinde kütüphane binasının tasarım özellikleri ile ilgili bir farkındalık oluşturmak ve kullanıcı beklentilerinin neler olabileceğinin daha iyi anlaşılmasının sağlanmasına dikkatlerini çekmektir. Bunun için de farklı formatlardaki bilgi taşıyıcılarını toplayan, düzenleyen ve gereksinim duyan kullanıcılara ulaştıran, yani bilgiyi yöneten kütüphanelerin konuşlandığı mekânların nasıl olması gerektiği üzerinde durulmuş ve sonuç kısmında bugün olduğu gibi gelecekte de kullanıcılarının gereksinimlerini karşılayabilecek binalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Item type: Book chapter
Keywords: Library buildings; library building design; flexibility of a library design; library architecture; library buildings users; library of the future; architectural design; library users; academic library Kütüphane binaları; kütüphane binası tasarımı; esnek kütüphane tasarımı; kütüphane mimarisi; kütüphane binasının kullanıcıları; geleceğin kütüphanesi; mimari tasarım; kütüphane kullanıcıları; akademik kütüphane
Subjects: A. Theoretical and general aspects of libraries and information. > AA. Library and information science as a field.
A. Theoretical and general aspects of libraries and information. > AB. Information theory and library theory.
C. Users, literacy and reading. > CC. User categories: children, young people, social groups.
D. Libraries as physical collections. > DC. Public libraries.
D. Libraries as physical collections. > DD. Academic libraries.
F. Management. > FJ. Knowledge management
K. Housing technologies. > KA. Resources centers.
K. Housing technologies. > KB. Library, archive and museum buildings.
K. Housing technologies. > KC. Furniture.
K. Housing technologies. > KD. Vehicles.
K. Housing technologies. > KE. Architecture.
K. Housing technologies. > KF. Planning, Design, Removal.
K. Housing technologies. > KG. Safety.
Depositing user: Dr. Berrin Küçükcan
Date deposited: 07 Nov 2021 20:24
Last modified: 13 Jun 2022 22:17
URI: http://hdl.handle.net/10760/42518

References

Altun, M., Akgül, Ç. M. ve Akçamete, A. (2018). Kabuk yalıtımının bina ısıtma enerjisi ihtiyacına, maliyetine ve karbon ayak izine etkisinin yaşam döngüsü bakış açısı ile değerlendirilmesi. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 35, 147-163. doi:10.17341/gazimmfd.445751.

Ataç, F. (2013). Kütüphanelerde doğal ve yapay aydınlatma kriterleri: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Merkez Kütüphanesinin okuma salonlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: file:///C:/Users/Pc/Desktop/336369.pdf

Balanlı. A. ve Küçükcan, B. (1998a). Üniversite kütüphanelerinin tasarımında çevresel etmenler. E.Bilar (Yay. Haz.). 21. Yüzyılda Üniversite Kütüphanelerimiz Sempozyumu (22-24 Ekim 1998). Edirne/Türkiye (s. 105-115) içinde. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Balanlı. A. ve Küçükcan, B. (1998b). Yapı biyolojisi ve üniversite kütüphanesi kullanıcısı. E. Bilar (Yay. Haz.). 21. Yüzyılda Üniversite Kütüphanelerimiz Sempozyumu, (22-24 Ekim 1998). Edirne/Türkiye (s. 105-115) içinde. Edirne: Trakya Üniversitesi

Balanlı A. ve Öztürk, A. (1995). Yapı biyolojisi: kavram ve kapsam. Sağlıklı Kentler ve İnşaat Mühendisliği Sempozyumu (20-21 Ekim 1995). İzmir/Türkiye (s. 135-140) içinde. İzmir: İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi.

Balanlı A. ve Öztürk, A. (1995). Yapının iç ve dış çevresinin yapı biyolojisi açısından irdelenmesi. Sağlıklı Kentler ve İnşaat Mühendisliği Sempozyumu, (20-21 Ekim 1995), İzmir, Türkiye. (s.43-55) içinde. İzmir: İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi.

Balanlı, A., Öztürk, A. Karabiber, Z., Ünver, R., Gedik, G., Yavuz, G. ve Vural, M. (2005). An examination and evaluation of YTU library and documentation building in terms of building biology. Building and Environment, 41, 1079-1098.

Bayram, İ. ve Göksal Özbalta, T. (2019). Yeşil kampüse doğru – bir eğitim binasının enerji etkin iyileştirilmesi ve ekonomik boyutu. XI. Uluslararası Sinan Sempozyumu, (11 – 12 Nisan 2019) Trakya Üniversitesi. Edirne, Türkiye, (s. 259-268) içinde. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Binalarda su yalıtımı yönetmeliği (2017, 27 Ekim). T. C. Resmi Gazete. (Sayı: 30223). Erişim adresi : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/10/20171027.pdf

Binaların gürültüye karşı korunması hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik (2018, 31 Mayıs). T. C. Resmi Gazete. (Sayı: 30437). Erişim adresi : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180531.pdf

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik. (2007, 19 Aralık). T. C. Resmi Gazete. (Sayı: 12937). Erişim adresi : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/12/20071219-2.htm

Delice Güller, E. ve Bilbay, P. (2016). Kütüphane yapılarında okul öncesi çocuklara yönelik interaktif mekanların irdelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 30, 398-414.

Die stadtbibliothek Köln bloggt. Erişim adresi : https://stadtbibliothekkoeln.blog/tag/makerspace/

Erenoğlu, B. (2014). Markerspace – yaratım atölyeleri. Erişim adresi : http://www.egitimdeteknoloji.com/makerspace-yaratim-atolyeleri-nedir/

Ergen, B. (1986). Bina bilgisi. İstanbul, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı.

Erman, O. ve Yılmaz, N. (2017). Mimari tasarımda konsept ve bağlam ilişkisi üzerine. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi. 10, 96-115. doi: 10.17365/TMD.2017.1.012.x

Emsen, H. H. ve Örmecioğlu, H. T. (2020). Üniversite kütüphanelerinin mekânsal tasarımının kullanıcı üzerindeki etkisine ilişkin istatistiki bir çalışma: Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi örneği. Türk Kütüphaneciliği, 34, 187-207. doi: 10.24146/tk.696331.

Guidelines for library services to babies and toddlers. (2007). (e Hague, IFLA. Erişim adresi : https://www.i'a.org/files/assets/hq/publications/professional-report/100.pdf

Güzelçoban Mayuk, S. (2020). Yeni yapılacak bina temellerinde gerekli su yalıtımı önlemlerinin belirlenmesi ve denetimine yönelik bir öneri. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 10, 535-544. doi: 10.17714/gumusfenbil.595737.

Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği (2012, 11 Ocak). T. C. Resmî Gazete, (Sayı: 28170). Erişim adresi : https://www.mevzuat.gov.tr/File/

Hashempour, L. ve Taghizadeh Sapchi, A. (2015). Okul kütüphanelerinde renk etkileri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi. 208, 51-60.

Hohman, T. (2006). New aspects of library design. LIBER Quarterly. 16. doi: http://doi.org/10.18352/lq.7841.

How to choose an architect (2016). Royal Architectural Institute of Canada. Erişim adresi : https://raic.org/raic/how-choose-architect

John, G. (2016). Designing libraries in 21st century: lessons fo the UK. Erişim adresi : http://www.designinglibraries.org.uk/documents/designing_libraries.pdf

Kamu binaları standartları rehberi [2018]. [Çevre ve Şehircilik Bakanlığı] içinde. Erişim adresi:https://webdosya.csb.gov.tr/db/turkce/faaliyetler/kamu-hizm.binalari-duzenlenmismetin-11.9.2018-20180919104813.pdf

Karadayı Yenice, T. (2018). Birlikte tasarım deneyiminin ardından; HKÜ Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü Eğitim ve Uygulama Binası tasarım süreci. Artium, 9-16.

Kelsey, D. G. (1992). Selecting the design team. Libraries for the Future: Planning Buildings That Work, Papers From the LAMA Library Buildings Preconference (June, 27-28, 1991). (s.73-81) içinde. Chicago: ALA.

Kılıç, B. ve Akyıldız, N. A. (2020). Üniversite kampüslerinde erişilebilirlik açısından mekânsal planlama kriterlerinin incelenmesi: Fırat Üniversitesi Mimarlık Fakültesi ve Kütüphane binası. S. Adak ve Y. Ağaoğlu (ed.), 3. Uluslararası Mardin Artuklu Bilimsel Araştırmalar Kongresi (18-19 Ocak 2020). Mardin/Türkiye (s. 235-248) içinde. Mardin: Farabi Yayınevi.

Köymen, E. (2020). Geniş iç açıklıklardaki yüksek düzeyli doğal aydınlatma sorununa parametrik bir çözümleme: İZÜ Kütüphanesi iç mekân gölgeleme enstalasyonu. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 19, 904-915. doi: 10.31590/ejosat.744151.

Kuru, R. ve Canbay Türkyılmaz, Ç. (2019). Kütüphane yapılarının mekânsal organizasyonunun ergonomik açıdan değerlendirilmesi: Bahçeşehir Üniversitesi kütüphane binası örneği. Ergonomi, 2, 153-166. doi: 10.33439/ergonomi.481138.

Kutluer, İ. (2003). “Mekân” maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (c.28, s. 550-552) içinde. Ankara: TDV.

Küçükcan, B. (2007). Üniversitelerde kütüphane binaları kullanım verimliliğinin yapı biyolojisi açısından incelenmesi. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi.

Küçükcan, B. (2016a). Geleceğin kütüphanesi: yeşil kütüphane. S. Ergönül, M. Özgünler ve Ü. Arpacıoğlu (ed.). SEEBTR Sürdürülebilir Enerji Etkin Binalar Sempozyumu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (7-8 Ocak 2014). (s. 45-56) içinde. İstanbul: MSGSU.

Küçükcan, B. (2016b). Sürdürülebilir mimarlık yaklaşımıyla kütüphane binaları. N. Çakmak ve S. Baytur (Yay. Haz.). ÜNAK’15: Elektronik Çağda İçerikten Mimariye Kütüphaneler, 1-3 Ekim 2015, Hacettepe Üniversitesi, Ankara/Türkiye (s.87-100) içinde. Ankara: ÜNAK.

Küçükcan, B. ve Öztürk, A. (2017). Kütüphane binalarında engelli kullanıcılara yönelik tasarım ilkeleri. Ö. Külcü, T. Çakmak ve Ş. Eroğlu (yay. haz.). Kamusal alan olarak bilgi merkezleri ve yenilikçi yaklaşımlar. (s. 293-324) içinde. İstanbul: Hiperlink Yayınları.

Kütüphanelerdeki “makerspace”ler: 21. yüzyılın yaratıcılık atölyeleri (2014). Erişim adresi : https://www.goethe.de/ins/tr/tr/kul/mag/20440837.html

Li, Y. ve He, J. (2021). Evaluating the improvement e*ect of low-energy strategies on the summer indoor thermal environment and cooling energy consumption in a library building: A case study in a hot-humid and less-windy city of China. Building Simulation. 12 January, doi: https://doi.org/10.1007/s12273-020-0747-6.

Muscogiuri, M. (2012). İtalya’da kütüphane mimarisi: senaryolar, stratejiler ve fırsatlar. (A. Aydın, çev.). Türk Kütüphaneciliği, 26, 181-195.

Nair, R. R. (2014). Library space from prehistoric caves to the cloud. B. Ramesha, S. A. Sornam ve J. Neelankavil (Ed.). Library space and content management for a networked society (s. 17-23) içinde. Bengaluru: Dharmaram Publications.

Neufert, E. (2018). Yapı tasarımı. (41. bs.). İstanbul: Beta Yayınları.

Ocholla, D. ve Tanui, T. A. (1997). (e construction and development of a library building: Moi University Library/Faculty buildings. Library Review, 46, 18-27. doi: 10.1108/00242539710160857

Odabaş, H. ve Akkaya, M. A. (2020). Bilgi merkezlerinde mekân: değişen beklentiler ve mimari anlayış ışığında yönelimler. İstanbul: Hiperyayın.

Ojala, M. (2009). Libraries as place and space: an IFLA satellite conference. Information Today, October, 34-35.

Rasmussen, S. E (1994). Yaşanan mimari. (Ö. Erduran, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.

RIBA plan of work 2020 overview, (2020). London: Royal Institute of British Architects.

Rodgers Puckett, E. (2020). 2020 visions: year in architecture 2020. Erişim adresi : https://www.libraryjournal.com/?detailStory=overview-year-in-architecture-2020

Sarıçiçek, T. (2019). Türkiye’de mimarlık şirketleri için BIM uygulama yol haritası (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep. Erişim adresi: https://core.ac.uk/download/pdf/287915934.pdf

Sarıman, B. (2019). Esnek ve erişilebilir iç mekân çözümlerinin kütüphane örnekleri üzerinden irdelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.

Schlipf, F. (2011). (The dark side of library architecture: (The persistence of dysfunctional designs. Library Trends, 60, 227-255.

Seemiller, C. ve Grace, M. (2017). Generation Z: educating and engaging the next generation of students. About Campus, July/August, 21-26. doi: 10.1002/abc.21293.

TS 825 Binalarda ısı yalıtımı kuralları (2008). Erişim adresi : http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/cf3e258+df3eb7_ek.pdf

Voronkova, I ve Proskuryakov, V. (2020). Architectural metamorphoses in libraries of future. Housing Environment, 31, 19-23.

Wardah, E. S. A. A. ve Khalil, M. O. (2017). Design process and strategic thinking in architecture. Papers From the Proceedings of 2016 3rd International Conference on Architecture, Structure and Civil Engineering (March, 26-27, 2006). London: URCAE, 32-46.

Yavuz, C. (2020). Kütüphane tasarımında yenilikçi mekânlar: yaratıcı alanlar olarak makerspace hareketinin incelenmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences, 4, 63-86.

Yazıcıoğlu, Y. (2017). Temel tasarım. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.

Yücel, G. (2016). Libraries and accessibility: Istanbul public libraries case. International Journal of Architecture & Planning, 4, 81-95.


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item