Najważniejsze polskie gazety do wybuchu pierwszej wojny światowej w kontekście zabezpieczenia ich dla potomnych (charakterystyka, badania, zasoby)

Kolasa, Władysław Marek and Jarowiecki, Jerzy . Najważniejsze polskie gazety do wybuchu pierwszej wojny światowej w kontekście zabezpieczenia ich dla potomnych (charakterystyka, badania, zasoby)., 2006 In: Gazety : zasoby, opracowanie, ochrona, digitalizacja, promocja/informacja. Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, pp. 25-53. [Book chapter]

[img]
Preview
Text
kolasa_gazety_pol.pdf

Download (355kB) | Preview

English abstract

This paper reviews the most important Polish newspapers and lists their publishers and editors from 1729 to 1914 as well as the research and resources available in this domain. The main body of the paper consists of historical narrative containing 9 sections: 1. Polish newspapers until 1795; 2. Polish newspapers 1795-1815; 3. Newspapers published in the Kingdom of Poland and in the area of Russian partition 1815–1830; 4. Newspapers of Kingdom of Poland and Lithuanian-Russian lands 1832-1864; 5. Newspapers of Kingdom of Poland and Russian partition 1865-1914; 6. Newspapers of Kraków in years 1815-1846; 7. Newspapers published in Galicja 1815-1866; 8. Newspapers published in Galicja 1867-1914; 9. Polish newspapers in Prussia partition 1815-1914 (this chapter contains sections devoted to the press of following regions: Wielkopolska; Warmia i Mazury; Pomorze, Kujawy, Śląsk). A total of 147 publications has been analyzed. The highest number of newspapers had been published in Warszawa (46 titles) and major cities: Lwów (23), Kraków (16), Poznań (13), Wilno (9); 40 titles published in the remaining cities have been analyzed as well. The analysis of state of research in area under discussion is limited to enumerating the most important publications in footnotes. The final part describes the current state of bibliographical information (centralized directories, bibliographies of titles and bibliographies of content) and availability of Polish newspapers 1729-1914 in libraries, including microfilms and digital resources

Polish abstract

W referacie przedstawiono przegląd najważniejszych polskich gazet i ich twórców (redaktorów, wydawców) z lat 1729-1914 oraz stan badań i zasoby w tym zakresie. Zasadniczy tok referatu stanowi narracja historyczna obejmująca 9 części, kolejno: 1. Gazety Polski niepodległej (do 1795 r.); 2. Gazety polskie 1795-1815; 3. Gazety w Królestwie Polskim i na ziemiach zaboru rosyjskiego 1815–1830; 4. Gazety Królestwa Polskiego i ziem litewsko-ruskich w latach 1832-1864; 5. Gazety Królestwa Polskiego i zaboru rosyjskiego 1865-1914; 6. Gazety krakowskie w latach 1815-1846; 7. Gazety w Galicji 1815-1866; 8. Gazety w Galicji 1867-1914; 9. Gazety polskie w zaborze pruskim 1815-1914 (w tym wydzielone części poświecone prasie: Wielkopolski; Warmii i Mazur; Pomorza i Kujaw oraz Śląska). Ogółem opisano lub wzmiankowano 147 tytułów. Dominują gazety wydawane w Warszawie (46 tytułów) oraz prasa wydawana w miastach o ambicjach metropolitalnych: Lwów (23), Kraków (16), Poznań (13), Wilno (9); nadto 40 tytułów z pozostałych ośrodków. Analiza stanu badań nad opisywanym zagadnieniem została zredukowana do wykazu najważniejszych publikacji, które podano w przypisach. W końcowej części scharakteryzowano aktualny stan informacji bibliograficznej (katalogi centralne, bibliografie tytułów, bibliografie zawartości) oraz dostępność polskich gazet z lat 1729-1914 w bibliotekach, w tym mikrofilmy i zbiory cyfrowe.

Item type: Book chapter
Keywords: newspapers, Poland, history, preservation, research, gazety, Polska, historia, ochrona, badania
Subjects: H. Information sources, supports, channels. > HA. Periodicals, Newspapers.
Depositing user: Dr hab. Władysław Marek Kolasa
Date deposited: 31 Dec 2011
Last modified: 02 Oct 2014 12:20
URI: http://hdl.handle.net/10760/16418

References

Encyklopedia wiedzy o prasie. Ed. J. Maślanka. Wrocław 1976, p. 91.

Historia prasy polskiej. Vol. 1, Prasa polska w latach 1661-1864. Vol. 2, Prasa polska w latach 1864-1918. Ed. J. Łojek, Warszawa 1976

J. Łojek, J. Myślińki, W. Władyka: Dzieje prasy polskiej, Warszawa, 1988

Prasa, radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów. Auth. D. Grzelewska [et al.], Warszawa 1999

J. Myśliński: Kalendarium polskiej prasy, radia i telewizji. Issue 2, Warszawa 2004

J. Kucharzewski: Czasopiśmiennictwo polskie wieku XIX w Królestwie, na Litwie i Rusi oraz na emigracyi. Zarys bibliograficzno–historyczny, Warszawa 1911

J. Myśliński: Polska prasa socjalistyczna w okresie zaborów, Warszawa 1982

U. Jakubowska: Prasa Narodowej Demokracji w dobie zaborów, Warszawa 1988

Z. Kmiecik: Prasa polska w rewolucji 1905-1907, Warszawa 1980

Z dziejów polskiej prasy robotniczej 1879-1948. Ed. J. Myśliński and A. Ślisz, Warszawa 1983

B. Szyndler: Dzieje cenzury w Polsce do 1918 roku, Kraków 1993

Granice wolności słowa. Ed. G. Miernik, Kielce 1999

A. Garlicka: Przegląd opracowań historii prasy polskiej [until 1960 r.], Warszawa 1961

Polska Bibliografia Adnotowana Wiedzy o Środkach Masowego Komunikowania za rok... [1965-1987]. Ed. S. Dziki, Kraków, 1969-1989

W. M. Kolasa, J. Jarowiecki: Polska bibliografia prasoznawcza 1996-2001, Kraków 2005

J. Łojek: „Poczta Królewiecka” Jana Dawida Cenkiera, „Kwartalnik Prasoznawczy” 1957, no. 3

J. Lankau: Prasa staropolska na tle rozwoju prasy w Europie 1513-1729. Kraków 1960

D. Hombek: Prasa i czasopisma polskie XVIII wieku w perspektywie bibliologicznej, Krakow 2001.

J. Łojek: Dziennikarze i prasa w Warszawie w XVIII wieku, Warszawa 1960

J. Łojek: “Gazeta Warszawska” księdza Łuskiny (1774-1793), Warszawa 1959

W. Giełżyński: Prasa warszawska 1661-1914, Warszawa 1962

M. Tyrowicz: Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772-1850, Kraków 1979

I. Łossowska-Zaporowska: „Korespondent Warszawski" w latach 1792-1796. Zarys monograficzny, Warszawa 1969

250 lat „Kuriera Polskiego". Ed. W. Sachs, Warszawa 1983.

W. Gramatowski: Franciszek Bohomolec - wydawca, prefekt drukarni i redaktor „Wiadomości Warszawskich”, „Roczniki Biblioteczne” 1970, no. 3/4, p. 531-572.

K. Ossowski: Prasa Księstwa Warszawskiego, Warszawa 2004

A. Słomkowska: Prasa rządowa Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego 1807-1838, Warszawa 1969.

W. Bieńkowski: Jan Maj – założyciel i pierwszy redaktor „Gazety Krakowskiej” w latach 1796-1831, „Prasa Współczesna i Dawna” 1959, no. 1/2.

T. Łepkowski: Propaganda napoleońska w Księstwie Warszawskim, „Przegląd Historyczny” 1962, no. 1.

J. Łojek: Studia nad prasą i opinią publiczną w Królestwie Polskim 1815–1830, Warszawa 1966

N. Gąsiorowska: Wolność druku w Królestwie Kongresowym 1815-1830, Warszawa 1916

Z. Anculewicz: „Kurier Warszawski” w latach 1821-1868, Olsztyn 1997

W. Pusz: "Nowy Parnas" przedromantycznej Warszawy. Bruno Kiciński i grono jego współpracowników, Wrocław 1979

A. Słomkowska: Dziennikarze warszawscy. Szkice z XIX wieku, Warszawa 1974.

W. Caban: Cenzura w Królestwie Polskim w latach 1815-1915, [in:] Granice wolności słowa... op. cit. p. 8-9.

E. Tomaszewski: Kształtowanie się kapitalistycznych przedsiębiorstw prasowych w Warszawie 1851-1860, Warszawa 1968

A. Ślisz: Henryk Rzewuski. Życie i poglądy, Warszawa 1986.

B. Korczak: Bibliografia prasy polskiej 1832-1864, Warszawa, 1968.

Kurjer Warszawski. Książka jubileuszowa ozdobiona 247 rysunkami w tekście (1821-1896). Warszawa 1896

Z. Kmiecik: Prasa warszawska w okresie pozytywizmu 1864-1885, Warszawa 1971

Z. Kmiecik: Prasa warszawska w latach 1886-1904, Wrocław 1989

Z. Kmiecik: Prasa warszawska w latach 1908-1919, Warszawa 1981

Z. Anculewicz: Świat i ziemie polskie w oczach redaktorów i współpracowników "Kuriera Warszawskiego" w latach 1868-1915, Warszawa 2002

H. Bałabuch: Nie tylko cenzura. Prasa prowincjonalna Królestwa Polskiego w rosyjskim systemie prasowym w latach 1865-1915, Lublin 2001

Stara i młoda prasa. Przyczynek do historii literatury ojczystej 1866-1872, Warszawa 1998

Publicystyka okresu pozytywizmu 1860-1900. Antologia. Ed. S. Fita, Warszawa 2002

A. Adamczyk: Cztery epoki prasy Kielecczyzny 1811-1956, Kraków 1991

J. J. Lipski: Warszawscy "Pustelnicy" i "Bywalscy". Vol. 1, Felietoniści i kronikarze 1818-1899. Vol. 2, Felietoniści i kronikarze 1900-1939, Warszawa 1973

M. Adamczyk, J. Dzieniakowska: Ludzie prasy Kielecczyzny w XIX i XX wieku. Indeks biograficzny, Kielce 2000

J. Walicki: Dziennik Łódzki - nasze 115-lecie, Łódź 1999

Z. Kmiecik: Program polityczny "Głosu Warszawskiego" (1908-1909) i "Gazety Warszawskiej" (1909-1915), Warszawa 1980

K. Olechowicz: Ćwierć wieku z "Kurierem Warszawskim" 1914-1939, Kraków 1974.

H. Eile: Prasa warszawska przed stu laty i współczesna jej ocena, Warszawa 1929.

Z. Kmiecik: „Kurier Warszawski” – organ mieszczaństwa warszawskiego (1908-1915), „Przegląd Humanistyczny” 1978, no. 7/8, p. 91-107

Z. Anculewicz: Bibliografia prozy na łamach "Kuriera Warszawskiego" w latach 1868-1939. Olsztyn 2000.

E. Sulicki: Działalność J. I. Kraszewskiego jako redaktora „Gazety Polskiej”, [in:] Książka jubileuszowa dla uczczenia 50-letniej działalności literackiej J. I. Kraszewskiego, Warszawa 1880, p. 455-482

J. I. Kraszewski, L. Kronenberg: Korespondencja 1859-1876. Ed. M. Dynowska, Kraków 1929

W. Danek: Publicystyka Józefa Ignacego Kraszewskiego w latach 1839-1872, Wrocław 1957.

M. Brykalska: Aleksander Świętochowski. Biografia. Vol. 1-2, Warszawa 1987

W. Sonczyk: Bolesław Prus. Publicysta - redaktor - teoretyk prasy, Warszawa 2000.

K. Bąkowski: Dziennikarstwo krakowskie do roku 1848, Kraków 1906

Kraków – Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX w. [Vol. 2-6]. Ed. J. Jarowiecki, Kraków 1996–2003

J. Jarowiecki: Studia nad prasą polską XIX i XX wieku. Vol. 2, Kraków 2006.

M. Tyrowicz: Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej... op. cit.

Stulecie „Gazety Lwowskiej” 1811-1911. Ed. W. Bruchnalski [et al.] Vol. 1, part 1 - Vol. 3, part 3, Lwów 1911-1913 (9 vol.).

J. Jarowiecki: Lwowska prasa przed powstaniem styczniowym, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” Vol. 3 (2005), p. 63-88.

J. Myśliński: Prasa Galicji w dobie autonomicznej 1867-1918, Warszawa 1972

J. Myśliński: Studia nad polską prasą społeczno-polityczną w zachodniej Galicji 1905-1914, Warszawa 1970

W "naprzodowym" stylu. Materiały z sympozjum w 110 rocznicę ukazania się krakowskiego "Naprzodu". Ed. H. Kosętka and A. Toczek, Kraków 2004

Cz. Lechicki: Krakowski "Kraj" 1869-1874, Kraków 1975

J. Jarowiecki: Prasa lwowska w latach 1864-1918. Bibliografia, Kraków 2002.

M. Jakubek: Prasa krakowska z lat 1867-1918. Studium statystyczne, „Studia Historyczne” 1997, no. 1, p. 45-59

A. Garlicka: Spis tytułów prasy polskiej 1865-1918, Warszawa 1978

Księga pamiątkowa na dziewięćdziesięciolecie dziennika "Czas" 1848-1938, Kraków 1938

K. Adamek: Geneza i wstępny program krakowskiego „Czasu”, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1980, no. 1, p. 19-34

J. Drobiszewski: Serwis informacyjny dziennika „Czas” w latach 1848-1865, „Zeszyty Prasoznawcze” 1968, no. 1, p. 74-86

J. Drobiszewski: Kręgi czytelnicze „Czasu” w latach 1848-1865, „Studia Historyczne” 1969, no. 3, p. 377-394

J. Myśliński: Z dziejów prasy konserwatywnej w Krakowie przed pierwszą wojną światową, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1966, no. 1, p. 117-131.

C. Lechicki: Pierwszy rok krakowskiego „Kraju”, „Biuletyn Naukowy Zakładu Badań Prasoznawczych” 1956, no. 10

C. Lechicki: Prasa galicyjska u progu walki o autonomię. Wstęp do monografii dziennika krakowskiego „Kraj”, „Biuletyn Naukowy Zakładu Badań Prasoznawczych” 1957, no. 1

J. Gos: Profil literacki krakowskiego "Kraju" pod reakcją Stanisława Służewskiego, „Prace Polonistyczne” Y. 27 (1971), p. 135-145

H. Kozłowska-Sabatowska: Ideologia pozytywizmu galicyjskiego 1864-1881, Wrocław 1978

Cz. Lechicki: Krakowski "Kraj"... op. cit.

I. Zaremba-Piekara: Idee pozytywistyczne w "Kraju" Ludwika Gumplowicza, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1970, no. 1, p. 17-32.

A. Wysocki: Sprzed pół wieku. Issue 3, Kraków 1974

P. Borowiec: Jesteśmy głosem milionów. Dzieje krakowskiego wydawnictwa i koncernu prasowego Ilustrowany Kurier Codzienny (1910-1939). Kraków 2005

P. Borowiec: Między sensacją a nauką. Obraz produktów krakowskiego wydawnictwa i koncernu prasowego Ilustrowany Kurier Codzienny (1910-1939). Kraków 2005

A. Bańdo: Nie tylko krew na pierwszej stronie. Problematyka kulturalna na łamach „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w latach 1918-1939. Kraków 2006.

G. Kucharczyk: Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów 1815-1914, Poznań 2001

Z dziejów prasy wielkopolskiej XIX-XX wieku. Vol. 1-5. Ed. M. Kosman, Poznań 1994-2003

Prasa dawna i współczesna. Vol. 1-4. Ed. B. Kosmanowa, Poznań, 2000-2003

S. Karwowski: Czasopisma wielkopolskie. Vol. 1, 1796-1859, Poznań 1908

J. Data: Tendencje pozytywistyczne w czasopiśmiennictwie wielkopolskim w latach 1848-1870, Warszawa 1975.

E. Słabecka: Dzieje „Gazety W. Ks. Poznańskiego” w latach 1815-1865, „Kronika Miasta Poznania” 1935, no. 4

M. Michałowska: „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” do 1830 r., „Rocznik Biblioteki Narodowej’ Vol. 2 (1966), p. 264-288.

T. Jankowski: „Gazeta Polska” 1848-1850, „Kronika Miasta Poznania” 1961, no. 3.

M. Strzyżewska: Prasa polska na Warmii i Mazurach 1718-1939, Olsztyn 1964

Z dziejów prasy Prus Wschodnich w XIX i XX wieku (do 1939 roku). Ed. B. Koziełło-Poklewski, Olsztyn 1988

S. Mierzyński: Wędrówki z tytułem "Gazeta Olsztyńska", Olsztyn 2001

A. Staniszewski: Ojców mowy, ojców wiary. Historia i współczesność na łamach "Gazety Olsztyńskiej" 1886-1939, Warszawa 1989

J. Chłosta: Wokół spraw warmińskich. Rzecz o redaktorach "Gazety Olsztyńskiej" (1896-1939), Warszawa 1986.

Prasa gdańska na przestrzeni wieków. Ed. M. Andrzejewski, Gdańsk 1999

J. Banach: Prasa polska Prus Zachodnich w latach 1848-1914, Gdańsk 1999

W kręgu prasy. [Vol. 1-3]. Ed. G. Gzella, Toruń 1999-2004

T. Cieślak: Z dziejów prasy polskiej na Pomorzu Gdańskim w okresie zaboru pruskiego, Gdańsk 1964

A. Romanow: Gdańska prasa polska 1891-1920, Warszawa 1994

"Gazeta Gdańska” - 100 rocznica powstania. Ed. A. Romanow, Gdańsk 1991

Szkice z dziejów piśmiennictwa pomorskiego XVI-XIX wieku. Ed. B. Woźniczka-Paruzel, Toruń 1999

W. Pepliński: Czasopiśmiennictwo kaszubskie w latach zaboru pruskiego, Gdańsk 2002.

Z. Walczak: „Gazeta Grudziądzka” pod zaborem pruskim. W stulecie powstania, „Rocznik Grudziądzki” Vol. 11 (1994), p. 55-69

E. Borkowska: „Gazeta Grudziądzka” wobec sprawy niepodległości Polski w okresie pierwszej wojny światowej, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Historia”, Vol. 22 (1985), p. 45-57.

E. Mikołajczyk: Stulecie założenia „Dziennika Kujawskiego”, „Ziemia Kujawska” Vol. 10 (1994), p. 143-146

J. Glensk: Bibliografia opracowań prasy śląskiej. Vol. 1, Do roku 1945, Opole 1973

J. Glensk: Ograniczenia wolności prasy polskiej na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX w., Opole 1989

200 lat prasy polskiej na Śląsku. Ed. J. Glensk, Opole 1992

J. Glensk: Diariusz prasy polskiej na Śląsku. Vol. 1, Do 1945 roku, Opole 1993

F. M. Marek: Najdawniejsze czasopisma polskie na Śląsku 1789-1854, Opole 1972

M. R. Gerber: Die Schlesischen Provinzialblätter 1785-1849, Sigmaringen 1995

M. Czapliński: Adam Napieralski 1861-1928, Wrocław 1974

J. Glensk: „Nowiny Raciborskie" w latach 1889-1904, Opole 1970

M. Kalczyńska: Wydawnictwo prasowe „Gazety Opolskiej" w roli edytora i popularyzatora książki polskiej w Opolu (1890-1923), Opole 1994

Bronisław Koraszewski 1864-1924. Ed. E. Mendel, Opole 1979.

F. German: Stulecie "Katolika" na Śląsku 1869-1969, „Novum” 1970, no. 2, p. 52-96

A. Bar: Karol Miarka jako redaktor "Katolika". Fragment z dziejów prasy polskiej na Górnym Śląsku, Katowice 1935.

E. Całka: Druki i czasopisma polskie w Gliwicach, „Zeszyty Gliwickie” Vol. 6 (1968), p. 165-180.

M. Tobiasz: Bronisław Koraszewski – wydawca „Gazety Opolskiej” 1864-1922, Warszawa 1948

J. Glensk: Jan Karol Maćkowski jako redaktor "Nowin Raciborskich”, Opole 1966.

M. Tobiasz: Wojciech Korfanty. Odrodzenie narodowe i polityczne Śląska, Katowice 1947.

Centralny katalog czasopism polskich [1661-1950]. Biblioteka Narodowa. Instytut Bibliograficzny.: http://mak.bn.org.pl/w3.htm [2006.07.30]

J. Łojek: Bibliografia prasy polskiej 1661-1831, Warszawa, 1965

B. Korczak: Bibliografia prasy polskiej 1832-1864, Warszawa 1968

A. Garlicka: Spis tytułów prasy polskiej 1865-1918, Warszawa 1978

K. Zawadzki: Bibliografia czasopism warszawskich 1579-1981. Vol. 1, A-D–Vol. 3, M-Q, Warszawa 1994–2001.

J. Jarowiecki: Prasa lwowska w latach 1864-1918. Bibliografia, Kraków 2002.

M. Jakubek: Prasa krakowska 1795-1918. Bibliografia, Kraków 2004.

H. Wolska: Katalog czasopism lubelskich, Lublin 1974

W. Pazura: Katalog czasopism lubelskich. [Vol. 1], A–F, Lublin 2004

W. Kaszubina: Bibliografia prasy łódzkiej 1863-1944, Warszawa 1967

M. Adamczyk, J. Dzieniakowska: Prasa Kielecczyzny w latach 1811-1989. Bibliografia. Vol. 1, 1811-1945, Kielce 1995

M. Przywecka-Samecka, J. Reiter: Bibliografia polskich czasopism śląskich (do 1939 roku), Wrocław 1960

D. Dębicka, K. Dolinowska: Prasa socjalistyczna w Polsce 1866-1918. Katalog, Centralne Archiwum KC PZPR, Warszawa 1982.

Katalog czasopism polskich Biblioteki Jagiellońskiej. Vol. 1-8, Kraków, 1974-1982.

Katalog czasopism polskich Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Vol. 1-5, Warszawa 1984-1989.

Katalog czasopism polonijnych XIX i XX wieku w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Ed. E. Jagielska, Wrocław 1996.

K. Estreicher: Bibliografia polska XIX stulecia. Issue 2. Vol. 1-17, Kraków 1959-2000

K. Jazdon: "Wielkopolanin" 1848-1850, Poznań 1997

A. T. Tyszka: Nekrologi "Kuriera Warszawskiego" 1821-1939. Vol. 1-2, Warszawa 2001-2004

D. Wańka: Kalisz i ziemia kaliska na łamach "Gazety Kaliskiej" w latach 1893-1914. Bibliografia, Kalisz 1998.

Czasopisma. [Part 3], Ed. T. Szczęsna, Warszawa 1994 (Katalog Mikrofilmów Biblioteki Narodowej no. 22).


Downloads

Downloads per month over past year

Actions (login required)

View Item View Item