Literatura i kontestacja (krótka historia "bruLionu")

Kolasa, Władysław Marek Literatura i kontestacja (krótka historia "bruLionu"). Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria, 2002, vol. 2, pp. 313-321. [Journal article (Paginated)]

Preview

Text kolasa_literatura_2002.pdf Download (645kB) | Preview

English abstract

[Literature and Revolt (Short History of bruLion)]. Cracovian bruLion (noteBook) in the history of Polish literature of the end of the 20th made its name as one of the most important voices of the young generation. The group connected with the magazine, which used non-conventional poetic and medial strategy, and whose main motivating force was scandal pugnaciously reached the literary Parnassus. In a sense bruLion was a subsequent link in the tradition of Polish avant-garde. However, it had its peculiarity as it protested against popular idealisation of literature. "The Wild" (as they soon called themselves) negated the whole literary tradition. They treated official literature (e.g. soc-parnasites) with the same kind of dismay as the opposition literature full of tyrteism, and they negated its inherent paradigm of equation between aesthetics and ethics. Their neoavant-garde poetic art, which shocked critics and readers alike, not so much with the form as with the rejection of classical ideals; models of literature and missionary function of art made them immediately famous. Literary awards, poetic collections and brilliant careers quickly followed favourable reviews of their work. It is worth mentioning that the credo of bruLion changed several times. There are three periods to be distinguished in its history: the first one from the beginning in 1987 to the half of 1988, when it was a typical journal of "secondary circulation", and when it imitated Zeszyty Literackie; the second period from autumn 1988 (No 7/8) to 1992 (No 19A and 19B), when the media popularity started and when majority of important texts were published; and the third one since 1994, when the editors moved to Warsaw and the group dissolved, and practically the bruLion formation came to its end.

Polish abstract

Krakowski „bruLion” zapisał się w historii polskiej literatury schyłku XX wieku jako jeden z najważniejszych głosów młodego pokolenia. Związana z pismem formacja posługując się nieszablonową strategią poetycką i medialną, której głównym motorem i moderatorem był skandal wdarła się przebojem na literacki Parnas. W pewnej mierze był więc „bruLion” kolejnym ogniwem w tradycji polskiej awangardy. Miał jednak swoją specyfikę – wyrażał protest wobec powszechnej ideologizacji literatury. „Dzicy” (jak się niebawem określili) zanegowali całą tradycję literacką. Z jednakową pogardą odnosili się do literatury oficjalnej (np. socparnasitów), jak i przesyconej tyrteizmem literatury opozycyjnej wraz z wpisanym tam paradygmatem zrównania estetyki z etyką. Ich neoawangardowa sztuka poetycka, szokująca krytyków i czytelników nie tyle formą, co odrzuceniem klasycznych wzorców literatury i posłannictwa sztuki zapewniła im błyskawiczny rozgłos. W ślad za pochlebnymi recenzjami szybko przyszły literackie nagrody, druk poetyckich tomików i błyskotliwe kariery. Warto dodać, że ideowe credo „bruLionu” zmieniło się kilkakrotnie. W jego historii można wyróżnić trzy okresu: od powstania w 1987 do połowy 1988 roku, kiedy był typowym pismem „druogoobiegowym” i naśladował „Zeszyty Literackie”; od jesieni 1988 (nr 7/8) do 1992 (nry 19A i 19B), gdy przystąpiono do medialnej ofensywy i wydrukowano większość ważnych tekstów; od 1994, gdy po przeniesieniu redakcji do Warszawy nastąpił schyłek, a właściwie rozpad formacji „bruLionu”.

Item type:	Journal article (Paginated)
Keywords:	literary magazines, Poland, Brulion (1987-1997), czasopisma literackie, Polska
Subjects:	E. Publishing and legal issues. > EA. Mass media.
Depositing user:	Dr hab. Władysław Marek Kolasa
Date deposited:	15 Jan 2012
Last modified:	02 Oct 2014 12:21
URI:	http://hdl.handle.net/10760/16481

References

Literatura polska XX wieku. T. 1. Warszawa 2000

J. Klejnocki, J, Sosnowski. Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości pokolenia „bruLionu” (1986–1996).

Warszawa 1996

P. Czapliński: Dziedzictwo „bruLionu”. „Dykcja” 1997, nr 6, s. 30–38

H. Czubała: Współczesne pisma literackie Krakowa (1990–1995). W cieniu „NaGłosu” i „bruLionu”. W: Literatura, prasa, biblioteka. Pod red. J. Szockiego i K. Woźniakowskiego. Kraków 1997, s. 236–245

A. Horubała: „bruLionu” przygoda z wolnością. „Znak” 1993, nr 4, s. 51–59

K. Maliszewski: Konwulsje i wzloty – rytualizm a ponowoczesność. „Odra” 1996, nr 9, s. 67–69

S. Piskor: Brulionowcy – ekstrawagancja czy konsekwencja. „Twórczość” 1996, nr 2, s. 136–139

R. Grupiński: „bruLion” czyli kultura jako ogród koncentracyjny. „ExLibris” 1992, nr 22, s. 10–11

J. Witan: Poeci „bruLionu” „Pracownia” nr 13 (1994/1995), s. 85–86

P. Pałneta: Poeci „bruLionu”. Cz. 1. „Magdalenka Literacka” 1994, nr 1, s. 7; Cz. 2, tamże 1994, nr 2, s. 4–5; Cz. 3, tamże 1994, nr 3/4, s. 4–5

K. Varga, P. Dunin–Wąsowicz: Parnas bis. Wyd. 3. Warszawa 1998

M. Wieczorek: „bruLion” – fenomen skutecznej działalności w kulturze. „Przegląd Humanistyczny” 1996, nr 3, s. 131–153

A. Szpociński: Modele kultury narodowej elit artystycznych. W: Kultura polska 1989–1997. Raport. Warszawa 1997, s. 111–120

P. Płaneta: bruLion (1987–1992) – próba deklaracji pokoleniowej w sztuce. „Zeszyty Prasoznawcze” 1994, nr 3/4, s. 41–67

A. Zagajewski: Solidarność i samotność. Paryż 1986

M. Świetlicki: Zimne kraje. Kraków–Warszawa 1992

W. Bereś: Czwarta władza. Warszawa 2000

H. Czubała: Współczesne czasopisma literackie Krakowa (1990–1995). „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji

Naukowych PAN – Kraków” t. 39, z, 2, s. 32

Downloads

Actions (login required)

View Item